XV. yüzyılın ilk yarısından itibaren Yeniçeri Ocağına asker kazandırmak üzere işlerlik kazanan sistem. Önceleri Bulgaristan, Makedonya, Arnavutluk, Yunanistan, Bosna Hersek ve Hırvatistan sınırları dâhilinde yürütülen devşirme ameliyesi XV. yüzyılın sonlarına doğru Anadolu’da da tatbik edilmiş ve umumi bir mahiyet kazanmıştır. Hristiyan tebaa arasından yeniçeri olması gayesiyle 8 ila 18 (20’ye vardığı da görülmektedir) yaşları arasındaki sıhhatli, gürbüz çocuk ve gençler yeniçeri ağası tarafından seçilmiş, devşirilmiştir. Devşirme kanun ve usullerine uygun bir şekilde seçilen bu çocuk ve gençler, İstanbul’a getirilerek Müslüman olmuş ve sünnet ettirilmiştir. Acemi ocağı zabitlerinden Anadolu ve Rumeli ağaları vasıtasıyla, Müslüman-Türk kültür ve adetlerini öğrenmeleri için Anadolu ve Rumeli çiftlik sahiplerinin, Türk köylüsünün yanına verilmişlerdir. Eğer devşirme Rumeli’den alındıysa Anadolu’daki, Anadolu’dan alındıysa Rumeli’deki ailelerin yanına verilmiş, bu şekilde getirildikleri yere dönmelerinin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Türk ailelerin yanında muayyen bir süre kaldıktan sonra eğitimini tamamlayan adaylar İstanbul’a getirilerek yeniçeri ağası marifetiyle acemi ocağına kaydettirilmiş, acemi oğlanı ismi verilmiştir. Kendilerine 1 akçe yevmiye bağlandığı da bilinmektedir.[1]
[1] Ahmet Elibol, “Yeniçeriler ve İktidar Bağlamında Osmanlı Sisteminin Dönüşümü”, Akademik Bakış, c. 3, sy. 5, Kış 2009, s. 22.
Yorumlar