Ana sayfa » Türk Balaları için Türkçe ad önerileri
Türk Balaları için Türkçe ad önerileri
Sizin de isim öneriniz veya düzeltme fark ettiyseniz iletisim@turkcetarih.com adresine e-posta yollayabilirsiniz.
Son güncelleme: 25.03.2018
Alfabetik sıraya göre
Erkek çocuk isimleri
Afşın (Afşin-Apçın-Opçın): Demir örgülü zırh.
Akın NKA: Saldırı, hücum.
Akman NMKa: Temiz. Soylu.
Aktan NTK: Şafak vakti.
Alaca acL: Karışık renkte.
Alabörü ürübaL: Büyük alaca kurt.
Algan : Fatih, fetheden.
Alkan: Kırmızı kanlı.
Alp: Yiğit,kahraman.
Alptigin ngit:pL(Alptekin): Hanedan boyuna üye yiğit tigin.
Alp Arslan NLSR:pL: Yiğit kişi. Selçuklu kağanı.
Alp Han NGK:pL(Alp Kağan): Yiğit kağan.
Altamış: Hileci.
Altay: Ezelden ebede kutsal olan topraklardaki yüce dağ.
Aras: Kalın yün. Talih.
Arslan: Toplu halde yaşayan güçlü yırtıcı.
Arpad: Macar Türklüğünün efsanevi ismidir.
Artuk: Fazlalık, zenginlik.
Aspar: Faydalı. İşe yarayan
Aşkar: Kuyruğu ve yelesi kara olan savaş atı.
Aşkın: Akranlarından ileri olan.
Atalan: Ünlü.
Ataman: Saygıdeğer.
Atasagun: Şifacılar arasında en güçlü kam.
Atıgay: Tanınmış. Ünlü.
Atmaca: Yırtıcı, avcı bir tür kuş.
Atsız: Henüz ad kazanamamış.
Attila: Avrupa Hun Devleti’nin en güçlü kağanı. Atıl/İtil/Atal köklerinden türemiştir.
Avar: Heybetli. Dirençli.
Avaz: Yüksek perdeli çığlık.
Ay Kağan (Yollıg Tigin): Aydan olma. Tonyukuk’dan sonraki büyük yazardır. Sanatçıdır.
Ayata: Altay Türklerinde göğün 6. katındaki ruh.
Ayaz: Sert soğuk.
Aybar: Ay gibi parlak. Heybetli.
Aybars (Ak-Pars – Baybars): Ay gibi beyaz Pars.
Ayhan: Ay sahibi, ay hakimi
Aykaç: Konuşkan.Hatip.
Ayman: Ay’a eş değerde.
Aytar: Muhbir.
Aytışan: Konuşkan. Hatip.
Babür: Bir kaplan türü. Babür Devleti’nin ünlü kağanı.
Bağa Tarkan: Boğa gibi güçlü yönetici.
Bahadır: Kahraman
Balaban: Bir doğan türü.
Balaman: İri cüsseli.
Balamir rimLB: Avrupa Hun Devleti kurucusu.
Balasagun NUGSLB: Özlenen, beklenen yavru.
Balgay YGLB: Ünlü, meşhur.
Bamsı: Yüksek. Ulaşılamaz. Kam.
Barık(Barı) ıRB: Esas olan.
Barış: Sulh. Hazine. Gidişat.
Barkan (Barkın): Gezgin.
Barlas: Kahraman, savaşçı
Bars (Pars): Çok güçlü ve çevik, çok yırtıcı.
Bartu: Varlık. Varılacak yer.
Başacı: Lider. Öncü.
Başaran: Başarılı.
Başçı: Önde giden.
Başdu: Başta olan.
Batır (Batur – Batagur): Kahraman.
Batu: Güçlü. Yenilmez. (Batuhan): Batı Hanı.
Bayhan: Varlıklı.
Bayındır: Varlıklı. Egemen.
Bayülken: Yüce kişi.
Bay Sungur (Songar): Şahin
Beğdüz: Ruh.
Beğrek: Küçük bey.
Berkin: Güçlü. güçlendirilmiş.
Berkit: Güçlü. güçlendirilmiş. Muhkem.
Bertuğ: Engel tanımaz.
Bileda: Attila’nın kardeşi. Balta.
Bilge Kağan: Bilge Kağan, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığının kağanlarındandır.
Boğaç: Genç boğa. Boğa gibi. (Boğaçhan): Boğayı deviren kağan.
Bora: Fırtına.
Boran: İç sıkıntısı. Duman.
Boysan: Yakışıklı.Heybetli.
Bögü: Sihir. Canavar. Sihirli böcek.
Bögü Alp: Sözü geçen.
Börü (Börühan): Bozkurt
Buga (Buka – Esenbuga): Boğa. Timur’un ordusundaki ünlü komutan (Esenboğa adı bu komutandan gelir)
Bukan (Mokan, Büken): Güçlü, yenilmez
Bulut: Havadaki su damlacıkları kütlesi.
Bumin (Bumin Kağan – İliğ Kağan): Göktürk Kağanlığı kurucusu. İli derleyen toplayan.
Burkay: Ay, Hilal.
Cebe Noyan: Cengiz Han’ın ünlü komutanı.
Cengiz: Deniz. Ünlü kağan.
Cerkuday: birl. Yer/Kutay Eski dönem yer tanrısı
Coşkun: Coşmuş. Heyecanlı.
Çağan: Şimşek. Bayram.
Çağatay: Çağın en ünlüsü. Cengiz Han’ın oğullarından
Çağlar (Çağlayan): Şelale
Çağrı: Bir doğan türü.
Çakır : Bir doğan kuşu cinsi.
Çakırtunga: Hızlı, çevik kahraman.
Çaktu: İri yapılı. Gösterişli.
Çalık: İyi silah kullanan.
Çandar: Karma.
Çebi: Usta. Eli yatkın. Yetenekli.
Çelik: Gücü artırılan sert demir.
Çetin: Çözülmesi zor olan.
Çıngay: Sözüne güvenilir kimse.
Çiçi -Han- (Çuçi – Cici): Batı Hun Hakanı. Beklenmeyen doğumdan sonra gelen.
Dağkağan: Heybetli lider.
Darga: Üst düzey yönetici.
Dede -Korkut- : Bilge kimse. Ünlü bilge.
Demirhan: birl. Demir/Han Şamanist gelenekte “ Maden Tanrısı”
Dengizik: Avrupa Hun Devleti son kağanı.
Doğan: Çok hızlı uçan yırtıcı kuş.
Doğu: Güneş’in doğuş yönü.
Donatus: Doğu Karadeniz Hun hanı.
Duman: Sis. Ateşten çıkan gaz.
Dumrul: Okun sivri ucu. Efkarlı.
Ecevit: Çalışkan.
Ediz: Değerli. Ulu.
Efe: Kabadayı.
Engin: Geniş.
Erbil: Cesur.
Er Ay: Erken ay. Ayın ilk gününde doğan
Er Alp : Kahraman savaşçı Er Can: Canlı,cesur
Er Dinç: Dinç.Güçlü Er Han: Yiğit hakan.
Er Hun: Hun askeri
Er Gün (Ergun): Yumuşak huylu.
Er Kut: Güçlü. Kutsal.
Ergin: Olgun.
Erkin: Bağımsız.
Erlik -Han-: birl. Erlik/Han Şamanist gelenekte “Cezalandırma Tanrısı”
Ertan: Tan zamanı.
Ertuğrul: Dürüst kişi.
Erdenay: Ay gibi temiz. Merkür.
Eren: Olağanüstü sezgileriyle birtakım gerçekleri gördüğüne inanılan kimse. Dost. Deneyimli.
Erendiz: Jüpiter.
Eser: Yel.
Evren: Kosmoz. Ejderha. Talih.
Eymen: Alçak gönüllü, mütevazı.Yardımsever.
Gencer: Yeni yetişen yiğit.
Geray (Giray): Uygun. Layık. Kırım hanlarına verilen ad.
Gökalp: Bahadır kişi.
Gökay: Mavi gözlü kimse.
Gökboğa: Acımasız
Gökbudak: Sakınmayan. Cesur.
Gökhan: Gök gibi büyük. Mavi Han
Gökmen: Gök gözlü.
Göktuğ: Savaşmayı seven.
Göktürk: (Türük-Bil) Kutsal.
Gültekin (Kültigin ) – Tekin(Tegin) : Ateş Tigini. Göktürk Kağanlığı’nda komutan.
Güney: Dört ana yönden birisi.
Gürboğa (Kürboğa): birl. Gür/Boğa – 720’lerde Arap katliamlarına kahramanca direnen ünlü Türk beyi.
Gürol: Güçlü ol isteği.
Güven: İtimat. Güvenilir olan.
Hakan: Kağan.
Hıncal: Öcünü alan.
Hunalp: Hun yiğidi.
Hülagu: Tüylü at. İlhanlı Devleti’nin kurucusu.
Idaçu: Muhafız, koruma
Iduğ (Iduk): Kutsal, tanrısal
Işbara (İşbara Han): İş bilen.Varlıklı.
Işbara (**İşbara Kağan): İş bilen.Varlıklı.
Işbara (**İşbara Teriş Tunga): İş bilen.Varlıklı.
İdikut: Tanrının kut verdiği kişi. Uygur kağanlarının kullandığı ün
İlbay: Vali
İlber: Kağana bağlı yüksek devlet görevlisi
İldeniz: İç deniz. Azerbaycan Atabeyliği’nin Kıpçak kurucusu.
İlhan (İl Han): Kağana bağlı özerk han
İlkan: İlk kan
İlkem: Benim ilkem
İlker: İlk doğan erkek bala.
İlteber: Eski Türklerde vali, komutan
İlter Yurt koruyucusu
İlteriş Han: Göktürk Kağanlığı’nın 2. dönemindeki ili derleyen toplayan. Bilge Kağan ve Kül Tigin’in babası.
İlteriş Kağan:Göktürk Kağanlığı’nın 2. dönemindeki ili derleyen toplayan. Bilge Kağan ve Kül Tigin’in babası.
İnel Kağan: Kapgan Kağan’ın büyük oğlu.
İrçik: İrice. Küçük er.
İrnek: Serçe parmak. Attila’nın 3 oğludan en küçüğü.
İrteriş Kağan: Göktürk Kağanlığı’nın son kağanlarından.
İstemi Yabgu: Göktürk Kağanlığı’nın kurucusu olan Bumin Kağan’ın kardeşi, hakan, yabgu ve elçidir
Kağan (Kaan – Alp Kaan): Yönetici lider kimse.
Kapgan Kağan (Kaplan Kağan): Fatih. Göktürkler döneminde fetheden kimse.
Kara: Güç, şiddet . Cesaret, atılganlık, yiğitlik .
Karluk: Eski bir Türk boyu Kartal: Yırtıcı bir kuş Kaşgar: Cesur, üstün nitelikli
Kayra: Tanrı’nın dünya işlerinde kendini gösteren iyilik ve bilgeliği.
Kayra Han: Tanrı’nın dünya işlerinde kendini gösteren iyilik ve bilgeliği. Keleş: Yakışıklı Keskin: Sert huylu. Kesici Kılıç: Kesici bir silah Kılıçarslan: Ünlü Selçuklu kağanı
Kıraç: Niteliği düşük.
Kırgız: Bozguncu. Bir Türk boyu
Kıvanç (Kuvanç): Sevinme, iftihar etme, gurur duyma
Kizir: Gever, gezgin. Atılgan, cesur
Koçak: Koç gibi, cesur yürekli
Koman (Kaman,kuman): Yurduna yabancı sokmayan. Aman vermeyen.Kumral.
Kongar: Sarı ile siyah arasında bir renk
Konuralp: Gurulu, yiğit kişi. Osman Gazi’nin ünlü komutanlarından
Koray: Canlı, hareketli
Korkmaz: Korkusuz
Korkut: Korku veren.
Kubat: Kaba, biçimsiz. Kapalı.
Kubay: birl. Kubi/Ay Saha Türklerinde eski dönem “Temizlik Tanrıçası”
Kubilay: Temizlik tanrısı. Cengiz Han’ın oğullarından biri
Kunt: Dayanıklı
Kunter: Sağlam kişi
Kutadgu: Kutsanmış, kutlu, değerli, yararlı
Kutlu: Tanrı’dan olan.
Kutalmış: Kutsanmış
Kutan: Dua, yakarış
Kutay: birl. Kut/Ay Ateş parçası,ateş. Şamanist gelenekte” Ateş Tanrısı”. İpek, ipekli kumaş
Kutlu: Kutsanmış, saygıdeğer
Kutluk: Kutsanmış
Kuyan: Tavşan, bozkır tavşanı
Kuyaş: Güneş ışığı
Kuzey: Güneşin az olduğu, soğuk, karanlık yön
Kürşat: Çinlilerin Chieh-she-shuai dediği Nihal Atsız’ın Bozkurtların Ölümü kitabındaki kahraman.
Laçin: Bir tür yırtıcı kuş
Manço (Mançu): Mengü, sonsuz
Mete: Büyük Hun İmparatoru.
Metehan : Büyük Hun İmparatoru.
Mete Han : Büyük Hun İmparatoru.
Mukan: Bir Göktürk Kağanı
Mutlu: Mesut, bahtiyar
Nayman: Batı Moğolistan’da yaşayan sekiz kabileden oluşan topluluk
Nogay: Başıboş, özgür. Bir Türk boyu
Noyan: Bir soyluluk sanı. Başkomutan
Ogeday: Çok akıllı, bilgili. Cengiz Han’ın oğullarından biri
Ogün: Yıldönümü
Oğuz (Oğuz Han): Üstün. Birleştirici.
Okan (Ogan): Tanrının bir adı
Olcayto: Talihli
Okan (Ogan): Anlayışlı
Okay: Beğenen
Oktan: Ok atan
Oktar: Okçu.
Oktay: Ok gibi.
Oray: Ay gibi
Orçun: İyi ahlaklı
Orkun(Orhun-Orhan): Eski Türklerdeki kutsal yer.Gizemli. Sır saklayan.
Otman: Ailenin en küçük oğlu
Ovlaz: Gözü pek, atılgan
Oytun: Kutsal, mübarek Ozan: Kopuz çalıp söyleyen kişi, şair
Ozmış Kağan: Göktürk Kağanlığı’nın son kağanıdır.
Özbek: Cesur, kendine güveni tam. Bir Türk boyu
Özer: Yiğit, doğru kişi Özgen: Özü geniş, rahat kişi Özgüç: Özü güçlü olan kişi. Moral. Özgün: Gerçek.
Özgür: Emir almayan, bağımsız.
Özhan: Kağan soyundan gelen
Özkan: Temiz kan. Soylu kişi
Özmen: Dürüst
Panu: Batı Hun kağanı
Peker: Güçlü, yiğit, çok sağlam
Pekin: Acımasız, sert
Pusat: Silah
Rua (Rona-Ruga): Bleda ve Attila’nın amcası olan Avrupa Hun hükümdarı.
Saldıray: Saldırgan
Saltuk: Serbest bırakılmış köle
Sançar (Sancar): Kısa kama. Göktürk dönemi Türk ordusu komutanlarından.
Saner: Ünlü, tanınmış kişi
Sarp: Çetin, sert
Saruca: Sarı gibi
Saruhan: Saruhanoğulları Beyliği’nin kurucusu
Sazak: Sazlık. İnce yağan kar. Ak bulut. Poyraz. Sezgin, uyanık
Selçuk: Güzel konuşan
Sencer: Kılıç saplayan, batıran. Büyük Selçuklu Devletinin son kağanı
Sergen: Sergi yeri
Sezer: Duygulu, hassas
Sezgin: Arif, sezici
Siyavuş: Sevimli ,canayakın
Soner: Son doğan erkek bala.
Subutay: Cengiz Hanın ünlü generalinin adı
Sungur: Doğana benzer bir tür yırtıcı, avcı kuş
Sungur Alp: Şahin gibi er.
Şenel: Şen ve mutlu ol dileği
Şener: Neşeli, mutlu kişi
Şenol: Sevinçli ol dileği
Tabgaç: Dövüşçü, kavgacı
Talay: Okyanus
Talayhan: Neptün gezegeni
Tankut: Savaşlarda tuğların yanına ya da ucuna takılan kumaş
Tanman: Tan vakti doğan
Tansu: Mucize
Tanyu: Ulu, ulaşılmaz
Tardu: Öncelikli, ayrıcalıklı. Göktürklerde üst düzey yöneticilere verilen ad
Tarkan : Türk ordusunda general.
Teoman: Sis, duman. Bilinen ilk Türk kağan
Temir (Demir-Timur-Temur) : Timur Hanlığı kağanı. Büyük general. Demir gibi.
Temuçin (Timuçin) : Ucu sivriltilmiş demir.
Tengri Kağan (Bilge Kutluk): İkinci Göktürk Devleti’nin altıncı kağanıdır.
Tigin: Kağan oğlu, şehzade, prens
Tingiz (Cingiz- Cengiz- Cengiz Han): Deniz. Ünlü Moğol kağanı.
Togay: Toga. Dolunay. Küçük orman.
Toktamış: Durucu, kalıcı, uzun ömürlü
Tong Yabgu: Batı Göktürklerin acımasız kağanı.
Tonyukuk: Tabgaçlı. Göktürk döneminde Türklerin başka dinlere geçmelerine izin vermemiştir.
Toraman: Fahri, onursal. İri
Toros: Kaba. Akdeniz Bölgesinde sıradağ
Toygar: Tarla kuşu
Toygun: Genç,ak ve çakırdoğan. Genç deneyimsiz.
Tuğberk: Göklerin hakimi
Tuğrul (Çakırdoğan- Ertuğrul): Dumrul adı ile de bilinen,gündüz yırtıcı kuşları.
Tuğsavul: Tuğ taşıyan kişi
Tuna (Tunahan): Yavru. Görkemli, gösterişli.
Tulpar: Türk mitolojisindeki kanatlı at.
Tulu Han: Dolu. Ergin. Ayna.
Tunç: Koyu kızıl renkte metal alaşımı, bronz
Tunga: Görkemli, kuvvetli, yiğit, kahraman
Tunga Tigin: Görkem. Asya kaplanı.
Turan: Çok çocuğu ölen ailelerin dileği. Büyük Türk Birliği
Turgay: Serçe. Türk ayı
Turgut: Uzun ömürlü. Yaşanılan yer
Turhan: Eski Türklerde vergi ödemeyen, hükümdar huzuruna izinsiz girebilen, saygın kişi.
Turkuaz: Maviye yakın mavi yeşil arası Türk rengi
Tümer: Tüm erkek, yiğit
Türker: Yiğit Türk
Türkeş: Orhun Yazıtlarında adı geçen bir Türk savaşçı
Türkmen: Bir Türk boyu, Oğuzlar
Ugan: Tanrının adlarından
Ulaş: Yetişme, erişme. Ululuk
Uldız (Uldin): Avrupa Hun Devleti Kağanı. Yıldız.
Ulu Han: Yüce kağan.
Uraz ZARU : Kut. Baht.
Urungu: Savaşçı Er. Kürşad’ın oğlu.
Ülgen (Ülken): Üstün.
Varol: Yaşama isteği.
Yabgu: Eski oğuzlarda kağan.
Yağız: Esmer, karaşın
Yalım: Ateş, kıvılcım
Yaman: Üstün nitelikli. Kötü, fena
Yamtar: Güçlü. Obur.
Yazgan: Yazıcı. Tanrının adlarından
Yener: Üstün gelen, kazanan
Yıldıray: Işık saçan parlak ay
Yiğit: Cesur, alp
Yolluğ Tigin: Göktürk Yazıtlarını yazan kişi. Kapgan Kağan’ın oğlu.
Yula: Türk dininde rüya ruhu.
Kız çocuk isimleri
Alçin: Kızıl renkli bir çalı kuşu.
Alev: (Yalav -> Yal kökünden)Ateşten çıkan ışık
Alımlı: Çekici, cazibeli.
Almakay: Elma yanaklı
Almas: Almaz, nazlı. Almıla: Elma. Elma gibi kırmızı yanaklı güzel.
Akbala Hatun: Ay gibi parlak hatun.
Akınay: birl. Akın/Ay Türkistan’da hanım ozanlara verilen ad.
Aşina (Asena) : Gökbörü’den olma genç kız.
Aşula: Yılmaz. İrade sahibi.
Ayhanım: Ay gibi parlak hatun.
Ayana: Altay Türklerinin ana ruhlarından
Aybala: Ay gibi parlak bala.
Aybuke(Aybike): Ay ışığı,ay gibi parlak,ay yüzlü,ay benizli,akıllı zeki.
Ayça: Ayın ilk günlerdeki hali.
Ayçiçek: Gül. Cici.
Aydan: Ay’dan olma.
Aydilge: Suyun ruhu.
Aylu: (Aylı) Aydan.
Ayzıt: Altay geleneklerinde Ay ruhu.
Balahatun: Genç hatun.
Banuçiçek (Banıçiçek): Kutsal Çiçek
Baylak Hatun: Refah içerisinde.
Begüm: Hanımefendi, bayan, saygı duyulan hanım, eski Türkçe’de “beğ”’in
tam olarak dişi karşılığı
Bengi (Bengü-Mengi-Mengü): Sonsuz.
Berin: Veren, cömert.
Beyge : Küçük hanım
Bibi: Kibar, eğitimli, sayıdeğer hanım. Hala anlamı da vardır.
Bige (Bike): Temiz, saygıdeğer.
Bilge: İyi ahlaklı, olgun kimse
Birçek (Biricik): Tek, yegane.
Böken: Ahu. Ceylan.
Börçe (Börçek): Zülüf.
Böriteçine(Börteçine): Benekli bozkurt.
Börte: Benek.
Burcu: Güzel koku, ıtır.
Burçak: İrmiklik buğday.
Burçin: Dişi geyik.
Burla: Üzüm salkımı.
Büke: Genç kız, küçük hanım (Bike): Bükü, ejderha
Bükin: Küçük hanım. Hanımcık.
Bür: Gonca, gonca gül.
Bürçe (Bürçek): Börü yavrusu.
Cankız: Candan sevilen.
Ceren: Ceylan. Ahu. Gazel.
Ceyran: Ceren.
Çalımlu (Çalımlı): Gösterişli, çekici.
Çıdamlı: Metin, dayanıklı.
Çiçek: Gül, cici, cicik.
Çiğdem: Zambakgillerden uzun ömürlü bir tür kır bitkisi.
Çine: Öz, sadık, börü yavrusu.
Çolpan: Kuzey Yıldızı. Kutup Yıldızı.
Dolunay: Ayın on dördü, ayın en güzel hali
Dora: Doruk, zirve, şahika
Doruk: Zirve.
Döndü: Genelde çocuğu öldükten sonra çocuğu olanların kullandıkları isim.
Durdu: Var olan.
Duru: Saf. Temiz.
Duygu: His
Ece (Eçe): Dahi, çok akıllı, çok zeki .Saygıdeğer, görgülü hanım.
Eçim: Demet, tutam
Edi: Eda, ata, saygıdeğer kişi.
Ekeç: Cana yakın çekici kız.
Elçin: Demet, bağ, buket.Devlet görevlisi, devletine bağlı
Esin: Esinti, yel. Soluk, sağlık, nefes. İlham
Ezgi: Kulağa hoş gelen ses,söz.
Gökben: Tanrıdan gelen. Masmavi.
Gökbörü: Kutsal börü. Göklerden gelen.
Gökçe: Güzel, hoşa giden: “Kutlu Melek”
Gökçen: Güzel, alımlı dilber.
Gökçil: Tanrıdan gelen. Maviye çalan.
Gökçin: Mavi.
Görkem: İhtişam.
Gözde: Beğenilen. Emsallerinden üstte bulunan.
Gülen: Mutlu, mütebessim
Güler: Mütebessim, güler yüzlü mec. Talihi açık
Gülsün: Mutlu, sıkıntısız olma dileği
Günçiçek: Günçiçeği. Ayçiçeği.
Güngör: Mutlu ol isteği.
Günyeli: Tanrıdan gelen. Masmavi.
Güzin (Güzün): Güz vakti, güz vaktinde doğan
Ilgın: Hoş kokulu bir bitki
Irmak: Akarsu
Işık: Aydınlık.
Işıl: Yarul. Işık parıltısı
Işın: Güneş parıltısı, ışık yansısı
İdil: Volga nehrinin Türkçe adı.
İlbilge: Sayın. En bilge.
İmge: İyi, yararlı. Zihinsel sembol
İpek (Yipek): İpek böceğinin ipeği (İp…kökünden)
İzgi (İzgü): Akıllı, adaletli.
Karaca Hatun: Karaya çalan esmer. Cesur. Ceylan yavrusu.
Kızılbörü: Kızıl saçlı bozkurt.
Konçuy: Kağan kızı. Soylu kız
Laçin: Bir tür yırtıcı kuş
Mayda: Narin, ince, ince yapılı
Müge: İnci çiçeği
Nayman: Batı Moğolistan’da yaşayan sekiz kabileden oluşan topluluk
Nogay: Başıboş, özgür. Bir Türk boyu
Noyan: Bir soyluluk sanı. Başkomutan
Pamir: Orta Asya’da bir yayla
Pelin: Acı ve keskin kokulu bir yayla çiçeği
Pelit: Meşe ağacının çiçeği
Sarıbörü: Sarı-kumral saçlı bozkurt.
Sebe: Sevgi, sevi
Seçil: Seçkin, güzide, seçilmiş. Farklı, olağanüstü
Selen: Temiz, pak, namuslu, zarif, bakire. Fısıltı, hafif ses.Yılan (Tuva ve Çuvaşlarda)
Selin: Selen, salınan, haber, fısıltı. Sülün kuşu.
Sevgi: Sevme eyleminin nüvesi
Sevil: Sevilen, el üstünde tutulan
Sevim: Sempati, alım, çekicilik- sevgiye yol açan
Sevinç: Neşe, coşku, sevinme duygusu, mutluluk
Sezen: Anlayan, kavrayan, hisseden
Sibel: Buluttan ayrılıp henüz yere düşmemiş yağmur tanesi. Buğday, buğday tanesi
Sinem: Gönlüm, sevilesi.
Suna: Emsalsiz güzellik. Yeşilbaş ördeği
Süyüm: Sevim, sempatik. Görüş, kanaat Süyümbike : Ünlü Kazan Sultanı.
Tayeçe: birl. Tay/Eçe..Soylu, saygıdeğer hanım. (Teyze, sözcüğünün buradan
geldiğini söyleyen dilciler var.)
Tilbe: Dilek, dilenen şey, murat
Tunay: Ayışığı
Türkay: Ay gibi parlak Türk
Turkuaz: Maviye yakın mavi yeşil arası Türk rengi
Tutku: Aşırı istek
Umay: Türk mitolojisinde Omay, Imay, Ubay, Humay, Hümay olarak bilinen bereketin sembolü olan varlık.
Ülker: Yedi kardeşler denen takımyıldız. Kadife gibi ince tüy.
Uldız (Ilduz): Yıldız.
Yada: Eski dönemlerde, Türklerce kutsanmış, değerli taş
Yeliz: birl. Yel/İz Havadar, rüzgarlı, havalı
Yonca: Doğada kendiliğinden yetişen çok yıllık bir bitki.
Bölgelere göre
Kazak Eli (Kazakistan)
ABAY / АБАЙ : 1. Dikkatli 2.İtaatkar 3. Düşünür
AĞIN / АҒЫН : 1. Dere 2. Akış
ADAY / АДАЙ : 1. Bala 2. Yavru 3. Küçük
ADIRBAY / АДЫРБАЙ : 1. Oyuk 2. Büyük 3. Zengin
AYBAR / АЙБАР : 1. Güzel 2. Cesur 3. Müthiş/Görkemli ->Aynı Anlamladakiler: AYBARJAN / Айбаржан, AYKE / Айке, AYKEŞ / Айкеш, AYKEN / Айкен
AJARBEK / АЖАРБЕК : 1. Güzel 2. Samimi 3. Çekici
AYBAS / АЙБАС : 1. Ay-Baş 2. Ay gibi açık/net 3. Dost canlısı
AYBAT / АЙБАТ : 1. Aybar 2. Öfke 3. Cesaret 4. Görkemli ->Aynı Anlamdakiler: AYBEK / АЙБЕК – AYBOL / АЙБОЛ – AYBOLAT / АЙБОЛАТ – AYBIN / АЙБЫН
AYAĞA / Айаға, AYEKE / Айеке : Müthiş,görkemli.
Tatar Eli (Tataristan)
Eski nesil Türk Tengriciliği geleneğine bağlı olarak balalara verilen isimler:
Aybek, Aydar, Aysılu, Almaz, Arslan, Barlas, Yoldız, Karlıgaç, Altınçeç
Eski çağlardan beri Tatar Türklerinin çok kullandığı isimler:
Allabirdi, Allagol, Baybüri, Baltabay, Bugaarslan, Bürihan, İbadulla, Dinmöhemmet, Kulgali, Kolçura, Kuçkar, Kübek, Morzahan, Taştimir, Seyitkol, Hakbirdi, Hankildi, Çurabay
Zaman içerisinde gökbörü (bozkurt) sevgisi üzerine verilen isimler:
Kurt, Kurtay, Kurtaş, Kaşkar, Kaşkarbay, Çan, Çanbay, Çanış, Büri, Baybüri, Büribay, Bürikey, Bürihan, Büriş
Kam geleneklerine bağlı olarak konulan isimler:
Akkam, Kamkay, Timir, Timirbike, Timirkotlık, Abak, Biçura, Tulpar
Yeni doğan balalara uzun ömürlü olsun diye verilen isimler:
Tiribay, Tiribike, Tiribak, Tirgol, Tirik, Tirihan, Kaldı, Kaldıbay, Kalmış, Üztimir, Üzyeşer, Üzekbay, Taymas, Taymasbay, Öriktimir, Çiklemiş
Balası ölenler 2. balalarına hayatta kalsınlar diye verdikleri isimler:
Torbay, Torgın, Torsın, Torsınbay, Torsınbike, Tuktabay, Tuktagol, Tuktabike, Tuktamışgerey, Tuktar, Tuktarbay, Tuktaş
Kötü ruhlar korksun diye güçlü canlıların isimlerinin verildiği balalar:
Çinkey, Çan, Çanbay, Çanbars, Çançura, Kort, Kurtay, Kurtaş, Kaşkar, Kaşkarbay, Büri, Büribay, Bürihan, Büriş, Bültirik, Başbüri, Baybüri, Aşan, Aşıt, Yeşbars, Yembars, Yulbars, Hanbars, Tukbars, Kotlıbars, Kulbars, Kilbars, Kaplan, Kaplanbek, Karabars, İlbars, Barshan, Baybars, Akçuar, Akbars, Yaguar, Sırtlan, Sırtlanbek, Buga, Bugaarslan, Bikbuga, Alabuga, Akbuga, Karabuga, Kotlıbuga, Sarıbuga, Timirkarabuga, Aslan, Arslan, Arslanbay, Arslanbike, Arslangerey, Bayarslan, Karaarslan, Sarıslan, Ruslan, Alıparslan, Yagan, Tulpar, Tuktay, Taybike, Taybek, Tayçura, Sarıtay, Küktay, Kolın, Kolıntay, Karatay, Yılkıbay, Yılkıçura, Argamak, Alıptay, Alatay, Aktay, Tutay, Torımçak, Batbay, Baybura, Kiş, Kişbey, Kondız, Kondızbay, Kondızbike, Susar, Susarsılu, Yangir
Göçmen olarak yaşayan Türklerin kendi yaşamlarından esinlendikleri isimler:
Kuzı, Kuzıbay, Kuzıbala, Kuzıbek, Kuzımkol, Kuzıkildi, Kuybagış, Kuyçıbay, Kuçkar, Kuçkarbay, Kuçkarbek, Kusay, Teke, Tekeş, Baykuçkar, Akkuçkar, Tülek, Tülekbay, Baykuçat, Suyır, Suyırbay
Bala cesur olsun diye verilen yırtıcı kuş isimleri:
Bayşunkar, Balapan, Barlas, Börkit, Börkitbay, Kozgın, Laçın, Toğrul, Şonkar, Yabalak, Baykuş, Sarıç, Toygın ve Torımtay
Kızlar için güzellik ve niteliği simgeleyen isimler:
Turgay, Küki, Karlıgaç, Karlıgaçbike, Karlıgaçsılu, Kügerçin, Sandugaç, Sandugaçbike, Sandugaçsılu, Sölikbay, Sölikbike, Suzgın, Suzgınbike, Kügiş, Tugzak, Kubaş
Balaya kötü ad verince Azrail’in ondan uzak duracağına inanıldığı için hor görülen canlılardan esinlenilen isimler:
Kübek, Akkübek, Akbay, Nugay, Nugaybike, Nugaybek, Muynak, Köçik, Karaköçik, Akköçik, Bayköçik, Baykübek, Barak, Karabay, Köçikbay, Köçikkol, Sarbay, Egir
Tatar Türklerinde hem kız hem erkek isimleri:
Almakay, Altın, Appak, Bülek, Dulkın, İlsöyer, İlüs, Karaküz, Kince, Kondız, Köleç, Kömiş, Sünmes, Turgay, Ülmes, Yalkın, Yoldız, Yözlikey, Yuanıç, Yulgiz
Bala sevilmiyorsa veya istenmeyen bir doğumla geldiyse verilen isimler:
Yaman, Yamanbay, Yamanbike, Yamangol, Yamankay, Yamançura, Saltık, Baymak, Yapança, Tumak, Tabıldık, Almış, Ülcebay, Artık, Artıkbay, Artıkbike, Artıkaç.
Kötü ruhları yanıltmak için cesaret ve korkusuzluk isimleri
Kirey, Kılıç, Kılıçbay, Kılıçarslan, Sagaydak, Sadak, Almas, Örikmes, Örkit, Sarımsak, Açi-Acı, Yozak, Biklemiş, Tozak, Yomgalak, Kaçmas,Baybüri
Bala doğunca güç, zenginlik, başarı dileyen adlar:
Yulaman, Irsai, Tökeney, Türeş, Türebay, Türehan, Uraz, Urazay, Urazbek, Urazgildi, Urazgol, Urazgolbay, Urazlı, Uraztimir, Urazhan, Urazbaga, Urazbey, Urazbaktı, Urazbike, Urazbirdi, Çaltaymas, Kotlıkazan, Agiş, Alpar, Üstimir, Üstirek, Üser, Tınıçkön, Tuksubay, Tuksılu, Tuk, Tuksarı, Tukay, Tukbay, Tukbaktı, Tukbars, Tukbike, Tukbirdi, Tukkol, Sulim, Suluhan, Soslan, Soslanbek, Sermektey, Alçın, Alçınbay, Atalıym, Atamış, Aybul, Çapay, Baybul, Baybuldı, Baybulsın, Acunbay, Atlamış, Yavbars, Yavbasar, Yulsubay, Yultañ, Yultimir, Yulkotlı, Baydık, Baykotlı, Baysal, Çuak, Çuk, Çukay, Çukan, Çuklı, Baymak, Baytazar, Barış, Bikbul, İginbay, İlbul, İlüs, İsentor, İsenkil, İsey, Yortay, Koluraz, Kotlıbuga, Kotlıbek, Kotlıbökeş, Kotlıgol, Kotlıgerey, Kotlıiş, Kotlık, Kotlıkay, Kotlıkaç, Kotlıkildi, Kotlımergen, Kotlıtimir, Kotlıhan, Kotlıçura, Kotlıyul, Kotsal, Kottumak, Kotıy, Kotçı, Kotık, Çıntimir, Kotan, Kotlı, Kotlıbay, Kotlıbars, Kotlıbi, Kotlıbike, Kotlıbikeç, Kotlıbirdi, Kurmış, Kusay, Költebay, Mulgerey, Rısbay, Rısbike, Rısbuga, Rıskol
Balaya uzun ömür dileyen adlar:
Talan, Siksenbay, Tuksanbay, Tuksanbek, Yözikey, Yözey, Yözyeşer, Yözbek, Cidihan, Tugız, Tugızay, Tugızbike, Tugızbay, Tugızbek, Tömen, Tömenbay, Tömenbike, Tömengil, Tömentimir, Tömençi, Mengüş, Sünmes, Ülmes, Ülmesbay, Ülmesbike, Ülmeskol, Buzan, Buztugan, Kartbay, Kari, Karıyhan, Kottaymas, Yullı, Yullıbike, Yullıhan, Yultay, Yulçura, Yulçıbay, Yulçıgol
Bala iyi huylu olsun diye verilen adlar:
Saltık, Arubike, Atlıkaç, Atış, Badak, Bayık, Balkış, Barlas, Batış, Bayan, Bilik, Bilim, Bilimbay, Bilimçek, Kolay, Kapşay, Yözikey, Yözlibay, Yözlibike, Yözlibek, Yözlikey, Yözlisılu, İrik, İrkin, İrkinbay, İrkinbek, Algır, Aldar, Aldarhan, Alkın, Alıp, Alıpkol, Appak, İlçi, İlçibaga, İlçibay, İlçibek, İlçigol, İlçikey, İlsöye, İlsöyer, İltabar, İltañ, İltirek, İltotkan, İltözer, Bigi, Bigişbikeç, Bökey, Bökeyhan, Bikkol, Bikkeçkey, Kulaybek, Kunay, Kuramşa, Kuşyörek, Köleç, Küriklibike, Kürkem, Susılu, Sılubike, Söyik, Söyikey, Söyile, Söyiniç, İlgezek, Sönikey, Talmas, Tapay, Tatubay, Tatubike, Tatubek, Tatuhan, Turıbay, Tınçura, Tınıçbay, Tınıçtañ, Tırış, Temey, Uka, Ukabike, Ukabay, Ukay, Unay, Çilebi, Çutay, Imsınay, İnci, İncibike, İnciye, İncisılu, Yuaşbirdi, Yuzık, Yuzıkbay, Yumay, Yumatay, Yunbek, Yunçura, Yamansar, Aklanış, Yem, Yembaktı, Yembars, Yembirgen, Yembek, Yemsubay, Yemuraz, Yahşıbay, Yahşıbike, Yahşıbirid, Yahşıgildi, Yahşıgol, Yahşılıkhanış, Ölgir, Öktem, Ütebike, Ütebay, Cilkinbay, Citiz, Akçura, Akyigit
Cisimle veya vücutla ilgili verilen adlar:
Aysılu, Ayçiber, Ayımbike, Aksılu, Alsılu, Bazık,
Güzelliği anlatan doğadaki değerli varlıkların isimleri:
Baysılu, Çiber, Çiberkey, Könbike, Könsılu, Suzgın, Suzgınbike, Sıluyöz, Subay, Karasılu, Güzel, Güzeliye, Güzelbike, Buzyigit, Büzergen, Bikçiber, Salbay, Tuktaman, Tuktimir, Tuksılu, Tukçura, İsen, İsenbay, İsenbike, İsengol, İsençik, İsentimir.
Balanın vücut rengi ile ilgili ad:
Akalay, Akarslan, Akbars, Akbaş, Akbi, Akbit, Akbuga, Akbebik, Akbuldı, Akbek, Akkol, Akkolay, Akkundı, Akkız, Akkına, Akküz, Aksarı, Aksubay, Aktay, Aktolım, Akul, Aktugan, Akurak, Akçura, Akçeç, Appak, Bornak, Karagol, Karaiş, Karay, Karaarslan, Karabay, Karabars, Karabayan, Karabi, Karabikeç, Karabirdi, Karabuga, Karabek, Karaküz, Karakildi, Karatay, Karataş, Karatimir, Karatolım, Karatugan, Karahan, Karaç, Karaçman, Karaçura, Karaçeç, Karayigit, Karakay, Karakaş, Karakaşsılu, Karakildi, Karakoş, Karakuzak, Karanay, Karasılu, Karaköçik, Sarbay, Sarı, Sarıbala, Sarıbaş, Sarıbuga, Sarıbek, Sarıgol, Sarıkay, Sarımergen, Sarman, Sarıslan, Sarıtay, Sarıtolım, Sarıçık, Sarıçeç, Kolsarı, İşsarı, Altınsarı, Altınçeç, Kızılbay, Kızılbaş, Alsılu, Alsu, Büztimir, Büztirek, Büzek, Buztanay, Koba, Kobay, Kobakay, Kolkoman, Etrek, Cizbike, Alabek, Alabuga, Alabaş, Alatay, Küktay, Kükküz, Koñgır, Koñgırbay, Aydın, Aydınbike.
Balanın sağlam, dolgun, yuvarlak, iri yapılı, uzun saçlı, şişman, iki çeneli, minik, burnunun inceliği, altı parmaklı oluşu, vücudundaki ben, aileden birisine benzemesi gibi özellikleri dikkate alındıysa:
İsen, Tögelbay, Tözbay, Töztugan, Tözbek, Tupaç, Tolımbay, Tolımbek, Şombay, Karnak, Kuştamak, İgbaktı, Bornaş, Altıbay, Miñlibay, Miñlibike, Miñlibek, Miñligol, Miñligerey, Miñliiş, Miñliyöz, Miñlikey, Miñlisılu, Miñlitimir, Miñliuraz, Çalım.
Türklerin çetin hayat mücadelesinde, dünyaya yayılıp egemen olmasında ve başarılarının temelindeki madde demir ile ilgili isimler:
Timir, Timirbay, Timirbike, Timirgerey, Timirkarabuga, Timirkotlık, Timirkey, Timirtaş, Timirhan, Küktimir, Kotlıtimir, Koltimir, Karatimir, İştimir, Aytimir, İltimir, Biktimir, Tuktimir, Tuytimir, Tömentimir, Uraztimir, Çıntimir, Hantimir, Üstimir, Ütinçtimir, Öriktimir, Üztimir, Yeştimir, Yultimir, Baytimir, Köntimir, Aktimir, Korıçtimir, Korıçhan, Korıçbay, Korıç.
Günlük hayata dair savaş aletlerini içeren adlar:
Kılıç, Akkılıç, Kılıçbay, Kılıçarslan, Baykılıç, Ukbay, Ukbirdi, Sadak, Sagaydak, Kurman.
Günlük hayata dair tarla ve ev işlerine yönelik eşyaların balalara verildiği isim örnekleri:
Balta, Baltabay, Baltan, Baytay, Baltakol, Urak, Urakay, Urakbay, Urakbike, Akurak, Çakmak, Alpak, Bayrak, Kabay, Yifek, Yifeksılu, Bizek, Batman, Nokrat, Teñke, Teñkebike, Teñkesılu, Kına, Tagangay, Yulay, Cürmey, Kazan, Kazanay, Kazanak, Kazanbay, Kazanbek, Kazangol.
Doğayla iç içe yaşayan Tatar Türklerinin ağaçlardan esinlenerek koyulan adlar:
Narat, Karagaç, Karagay, Tirek, Biktirek, Baytirek, Büztirek, İmen, İmenbay, İmengol, İmenkildi, İmenkiske, Artış.
Doğayla iç içe yaşayan Tatar Türklerinin çiçeklerden esinlenerek koyulan adlar:
Alma, Almakay, Almabike, Cilek, Çiyebike, Yözim, Yözimbike gibi meyvelerle ilgili adlar; Ayçeçek, Akçeçek, Alçeçek, Tutay, İnciçiçek, Çeçke, Çeçkebi, Çeçek gibi çiçeklerle ilgili adlar; Mort, Mortak, Arçan, Kuzak, Karakuzak, Kamış, Kamışbike.
Balanın söylediği ilk sözden esinlenerek sevinçle koyulan adlar:
Yavbirdi, Yahşıbirdi, Yuaşbirdi, Ukbirdi, Tukbirdi, Hanbirdi, Urazbirdi, Baybirdi, Kotlıbirdi, İbbirdi, Bigbirdi, Tilekbirdi, Tilevbirdi, Könbirdi, Kolbirdi, Bilbirdi, Birdibay, Birdibek, Birdigol, Birdiiş, Birdihan, Karabirdi, Tuybirdi, Tiñbaktı, Tuybaktı, Taşbaktı, Baktı, Baktıbay, Baktıbaş, Aybaktı, İlbaktı, Salbaktı, Baybaktı, Kuşbaktı, Urazbaktı, Hanbaktı, Tınbaktı, Tukbaktı, Yembaktı, Tañkildi, Tıñkildi, Karakildi, Tuygildi, İsenkildi, İşkildi, Savgildi, Tatlıkildi, Añkildi, Kildibay, Kildibek, Kildigol, Kildikuş, Kilduraz, Çurakildi, Töpkildi, Tevgildi, Hangildi, Urazgildi, Yahşıgildi, Kuşkildi, Baygildi, Kotlıkildi, Kolkildi, Bilgildi, İlkildi, Abızgildi, Tuybuldı, Akbuldı, Bikbuldı, Baybuldı, Akkundı, Baybaga, Yembirgen, Tiñbirgen, Tiñtugan, Saltugan, Tuytugan, Erdugan, Karagan, Karamış, Karmış, Tañatmış, Cilgindi, Tuybar, Mindubay.
Ay ve Güneşin kutsallığı, koruyuculuğu ve insanoğluna faydalarından dolayı Ay ve Güneş ile ilgili koyulan adlar:
Ayış, Aybaksın, Aybaktı, Aybars, Aybaş, Aybike, Aybikeç, Aybirdi, Aygol, Aybuga, Aydak, Aydar, Aydaş, Ayyoldız, Aykay, Aykap, Aykön, Aylı, Aysar, Aysılu, Aytaş, Aytimir, Aytirek, Aytuar, Aytugan, Aytugay, Aytulı, Ayçura, Aktanay, Altınay, Buztanay, Kömişay, Sanman, Sarmanay, Tanay, Tuganay, Tulay, Tulganay, Tulun, Tulunbek, Kuyaş, Kuyaşbike, Kön, Könbay, Könbak, Könbike, Könbirdi, Könsılu, Köntimir, Köntugan, Köntumış, Könçura.
Tan zamanı doğan balalara verilen adlar:
Tañ, Tañatar, Tañatmış, Tañbike, Tañgatar, Tañyoldız, Tañsılu, Tañkay, Tañkildi, Tañsarı, Tañtaş, Tañçura, Tañçı, Altañ, Aktañ, İştañ.
Havanın yağmurlu, karlı, boranlı, dumanlı ve soğuk olduğu günlerde doğan balalara verilen adlar:
Yamgurçı, Yañgırhan, Karlıhan, Kırlay, Kırlaç, Buran, Buranbay, Buranbike, Burangol, Burançı, Toman.
Ekin biçme mevsiminde doğan balaya; Urakay, Urakbay, Urakbike, Urakçı; saban mevsiminde doğan balaya; Saban, Sabanay, Sabanak, Sabançı; orman kesilirken doğan balaya; Urmanay, Urmanbay, Urmançı; kuzular doğarken doğan balaya; Kuzıbala, Kuzıbek, Kuzıkildi, Kuzımkol; harman ayında doğan balaya da Indırçı adı verilmiştir. Günün belli bölümlerinde doğan balalara da; Tañatar, Tañgatar, Tañatmış, Tañbike, Tañkildi, Tañçı, Töngatar adları verilmiştir. Bazı bayramlarda ve özel günlerde doğan balalara da; Beyrem, Beyrembay, Beyrembike, Beyremhan, Beyremsılu, Bayraş, Kileş, Çuk, Çukhan, Kankay, Baganay, Tinibek gibi adlar verilmiştir.
Ailenin kendisi ile ilgili olduğunu düşündüğü veya etkilendiği boyun adını çocuğuna vermesi:
Bolgar, Çağatay, Kazak, Kazakbay, Kazakkol, Kazakhan, Kırgızhan, Üzbek, Nugay, Nugaybike, Nugaybek, Kırım, Kınrımhan, Kırımbay, Hansuar, Mangut, Kolkoman, Dulat, Kayhan, Kayçura, Kaypaç, Barlas, Baytirek, Bagış, Cemek, Ayrat, Ayratkol, Alçın, Alçınbay, Aşıt.
Özel yer, ırmak veya göllerden etkilenerek koyulan adlar:
Altay, Aralbay, İdil, İdilbay, İdilbaktı, İdilbike, İdilbek, İdilhan, Kırım, Kırımhan, Kırımbay, Ural, Uralbay, Uralbek, Uraliye, Zey, Nokrat, Cayıkbay, Cemek, Bolgar, Kazan, Alabuga, Yomgalak, Kırlay, Egir, Egirçi, Aktanış, Apas, Atabay, Aşıt, Bitaman, Kolgına, Kolsarı, Kotlıbökeş, Kuşlavıç, Kügenek, Kügiş, Küzbi.
Balanın taş gibi sağlam ve dayanıklı olmasını amaçlayan adlar:
Taş, Taşbay, Taşbaktı, Taşbike, Taşbek, Taşkaban, Taktaş, Baktaş, Aktaş, Altıntaş, Karataş, Koltaş, Kiltaş, Çıntaş, Çultıy, Çalbay, Diñgiz, Diñgizbay, Diñgizbike, Dulkın, Dulkıniye, Tukay, Susılu, Taşkın, Taşkınbay, Taşuk, Balkış, Yalkın.
Doğan balanın kaçıncı sırada doğduğunu belirten adlar:
İlk doğan balaya veya tek bala ise verilen adlar:
İlkin, Başbaktı, Başbüri, Baktıbaş, Balabaş, Altugan, Alkay, Aldan, Algır, Algildi, Albaktı, Albay, Apas, Apanay, Atagol, Deviş, Devbay, Devbike, Devhan, Taktay, Taktaş, Takçura, Tevgibay, Tevgildi, Teviy, Eci, Ecibay, Ecibi, Ecigol,
İkinci sırada doğan balaya:
Yalgaş, İşbay, İşbak, İşbaktı, İşbar, İşbike, İşbuldı, İşbirdi,
Ortanca balaya: Ardaş, Urtabay,
Üçüncü sırada doğan balaya: Öçtek, Kuran
altıncı sırada doğan balaya: Altış
sekizinci sırada doğan balaya: Sigizek
dokuzuncu sırada doğan balaya verilen adlar: Tugız, Tugızbay, Tugızay, Tugızbek, Tugızbike.
Doğadaki değerli varlıklardan esinlenerek verilen adlar:
İnci, İncibike, İnciye, İncisılu, Almas, Altın, Altınay, Altınbay, Altınsarı, Altıntimir, Altınçura, Ahak, Kömiş, Kömişay, Kömişbay, Kömişbike, Kömişsılu, Kömişçeç, Uka, Ukay, Ukabay, Ukabi, Ukabike. Çeçke, Çeçkebi, Çeçek, İnciçiçek, Tatlıbay, Tatlıbi, Tatlıbike, Tatlıkaç, Tatlıkildi, Tatlısılu, Balaş, Balbek, Balbike, Balkay, Ballıbike, Ballıbay, Küzbay, Küzbi, Küzbek, Küzkey.
Ana babanın sevinci, kıvancı, gururu, ailenin, dayanıcı, ilin koruyucusu, törenin saklayıcısı, toplumun gücü, kuvveti anlamındaki adlar:
Söyiniç, Söyindik, Söydirmek, Tiley, Çıntirek, Urınbay, Tiñbay, Tiñbak, Tiñhan, Tiñtugan, Yuanıç, Yuldaş, Yanguraz, Yulış, Yeşbay, Yeşbars, Yeşçura, Tansık, Tansıkbike, Satay, Sain, Saybek, Saykay, Sagınbay, Sagınbike, Sagındık, Memil, Oçkın, Küçbek, Küçbike, Kümeçbay, Baysöyik, Baysöyer, Baybagış, Bagış, Artış, Ardak, Almaş, Almaşbike, Aktilek, Azalak, Adaş, Akkundı, Abalak, Elim, Elimgol, İrmek, İsekey, İrke, İrkebay, İrkebike, İrkesılu, İlbizer, İlgezek, İlgüzel, İliş, İlkey, İlkeç, İlsılu, Bülek, Bülekbay, Bülekkol, Bişbilek, Bikbav, Bigiş, Bayıtmış, Tirsek, Köçkildi, Köçtirek, Kösebay, Kösebike, Kötipaldık, Kötipaldım, Kötik, Kuştirek, Kuandık, Kapkay, Yortbagış, Yortıy, Yobanay, İşsılu, İştirek, İştugan, İşyigit, İştüre, İşbülek, İşim, İşimbike, İşimgol, İşkine, İşkey, İşimgol.
Babanın, ağabeyin, kardeşin ve akrabaların adlarıyla bağlantılı adlar:
Agabay, Abay, Abaş, Abız , Abızgildi, Kadış, Kodabay, Kodaş, Kodakay, Takay, Çoka, Çaga, Tutay, Tumaş, Tugan, Tuganay, Tuganaş, Tuganbay, Tini, Tinibek, Tinikey, Üktey, Tanış.
Bala doğmadan babası ölmüşse eğer babasının hediyesi anlamında:
Aybülek, Akbülek, Baybülek.
Tanınmış Türk büyüklerinin adları:
Karahan, Atilla, Çıngız, Alıparslan, Çağatay, Almashan, Batu, Tuktamış, Batbay, Aşan, Yesevi, İdigey.
Rütbe veya tanınmışlık bildiren adlar:
Arslanbay, Abızbay, Aralbay, Yunbek, Unaybek, Akbi, Ecibi, Çurabi, Aldarhan, Akhan, Timirhan, Arslangerey, Kotlıgerey, Akçura, Karaçura, Altınçura, Türekol, Türebay, İştüre, Alpar, Alıp, Alıpkol, Alıptay, Alıparslan.
Çok kullanılan bu rütbelerden başka olarak özel anlam içerenler;
İlhan, İlbek, İlbay, İlbik, İnal, Sain, Bitaman, Tarhan, Temçi, Haneke.
Çeşitli meslek örgütleri ile bağlantısı olan ailelerin balalarına verdiği adlar:
Bakırçı, Bolançı, Baltaç-Baltaçı, Tupçı, Tuçıbay, Sabançı, Kuyçıbay, Koşçı, Urmançı, Egirçi, Yalçı, Yalçıbay, Yalçıgol, Urakçı, Armay, Kazak, Kazakkol, Karakol, Koliş, Kolman, Koltay, Koltimir, Kolçura, Tuksubay, Mergen, Kotlımergen, Kuybagış, Kızılbay, Mort, Mortak, Subay, Sunargol, Çirübay, Çura, Çuragol, Çurakay, Çurabay, Çurabi, Çuraman, Çuraçık, Çurmantay, Çeçen, Çeçenbay, Çeçenbike, Çeçengol, Yemsubay.
Özbek Eli (Özbekistan)
Didem: Gözüm gibi sevdiğim.
Mohigul (Mahigül): Keşfetmekten hoşlanan.
Oygul: Şık, meşhur.
Yulduz (Uldız): Yıldız.
Moğolistan
Sadece şuan Moğolistan’da kullanılanlar değil kökü Moğolca olanlar da eklenmiştir.
Byambaasuren: Cumartesi. Güç.
Cebe (Cebesoy): Köklü soydan gelen. Sağlam.
Celasun: Gürbüz. Genç ve sağlıklı.
Erdenebat (Baterdene): Güçlü mücevher.
Ernoyan: Yiğit başkomutan.
Göktalay: Mavi deniz.
Hulagu (Hülâgü): Kula tüylü at. İlhanlı Devleti’nin kurucu hükümdarı.
Mergen: Usta nişancı.
Nayman: Sekiz. Batı Moğolistan’da yaşayan sekiz kabileden oluşan topluluk.
Noyan: Bey. Başkomutan.
Purevbat: Güçlü. Perşembe.
Ögeday: Çok akıllı. Bilgili. Timuçin’in oğlu.
Suyurgan: Merhametli.
Sübitay (Sabutay, Subutay): Timuçin’in meşhur komutanı.
Talay (Talayer, Talayhan, Talaykoç): Deniz. Büyük nehir.
Tendü: Yiğit. Cesur.
Alangoya: Altın geyik.
Altantsetseg: Altın çiçek
Altantuya: Altın parlaklık
Batbold: Güçlü çelik.
Bayartsetseg: Bayram çiçeği
Börte: Benekli.
Buyanjargal: Zenginlik mutluluk.
Delgirmaa: Bereketli anne.
Gerelbayar: Işık bayramı
Gerelmaa: Işık anne
Maral (Meral): Geyik.
Munkhbat: Sonsuz güçlü.
Nyamtsetseg: Pazar çiçeği.
Olca: Bolluk. Bereket. Kadın esir.
Sarangerel: Ayışığı
Saranzay: Ayın kaderi
Selenge: Gök kuşağı.
Şölen: Yemekli kutlama.
Tsetsegmaa: çiçek anne
Yıldıku: Yıldız.
Saha Yeri (Yakutistan)
Sadece şuan Moğolistan’da kullanılanlar değil kökü Moğolca olanlar da eklenmiştir.
Ayaal: Seyahat eden. Gezen.Girişimci.
Ayhal : Zafer,onur, övgü
Ayastaan : Üzerinde hiç oynanmamış.Saf halde olan. (Özgür vahşi canlılar gibi.)
Aysen : Kutsal Ruh’un (Ayıı) büyük erkek torunu
Barılan :Servet
Bergen: Hedeften sapmayan
Çokuut: Taş gibi dayanaklı.Kaya.
Darhan: Saygılı.
Djulustaan: Dayanıklı. Kendini motive eden.
Dohsun (Duolan) : Sportif.Hareketli.
Elley : Saha tarhinin en büyük karakteri. Saha Türkleri’nin babası.
Erçim: Hareketli. Etkin. Güçlü
Erel: Umut
Erken (Örkön): Zeki.
Erkin: Dürüst.
Ersan :Cesur düşünceli.
Erhan :Cesur kanlı
Harishan: Muhafız.
Keskil (Kençeeri): Gelecekte çok başarılı olacak olan.
Miçil: Gülümseyen. Mutlu
Nyurgun: En iyisi.
Sarıal (Sarual): Hafif rüzgar
Sulustaan: Yıldız
Timir (Timur-Temur): Demir
Timirhan: Demir kanlı. Demir hakan.
Tugun: Baş. Güçlü. Ünlü.
Tuskun: En iyi geleceği olan.
Aitaliina: Şirin ve utangaç
Ayıına : Bir Tanrıçanınki gibi parlak ilahi ışık.
Aysena :Kutsal Ruh’un (Ayıı) büyük kız torunu
Cholbon (Çolpan): Kuzey yıldızı.
Çemeliine : Saf ve sağlıklı olduğuna inanılan bir tür çiçek.
Dayana: Uçan
Haarçaana: Kar kızı.
Kereçeene (Kere) : Güzel
Kuudaana: Dondurulmuş
Künney : Güneşli
Miçiye (Miçeere) : Güzel gülümseme.
Narıya : Narin, kadınsı.
Nyurguhun : Bahar çiçeği
Sakhaya: Saha kızı
Sandaara: Parlakça
Sardaana : Zambağa benzer kırmızı çiçek.
Sargı :Işık, ışın.
Sarıada : Parlak, parlıyor.
Sayina: Yaz(Yaz ayları)
Sibekki: Çiçek
Taptal: Aşk
Tuyara: Işık hızında yer değiştirme
Uruydaana : Ünlü.