Qiriq üçinçi (43-) Ders – Orxun Şecerisi Davami
Bu ikkisi qandaqtur yene birer köñülsiz xeverni yetküzüşke keldimu, néme? Yene qandaqtur isyan toğruluq, yene qandaqtur meğlubiyetler toğruluq sözlimekçimu?
Bu ikisi acaba başka bir talihsiz haber daha mı bildirmeye geldi? Yoksa başka isyanlar hakkında, mağlubiyetler hakkında mı konuşmaya geldiler?
Halbuki, Ozmiş Qağan Botasun Buqaniñ şeher quruş toğrisidiki geplirini añlap ğayet zor te’eccüp içide téñirqap qaldi.
Halbuki, Ozmış Kağan Botasun Boğa’nın şehir kurmak hakkındaki sözlerini işitip acayip şaşkınlık içinde kaldı.
Néme? Şeher? Bu qandaq gep? Şeherniñ bizge néme kériki? Néme paydisi?
Ne? Şehir? Bu ne demek böyle? Şehrin bize ne gereği var? Ne faydası var?
Teñride qut bolmiş büyük qağanim, şeher quruşniñ paydisi köp. Ademler yazda salqin, qişta issiq öylerde turidu. Şeher etrapi égiz ve mezmut sépillar bilen qorşalsa, yav qoşunliri asanliqçe bésip kirelmeydu.
Tanrıda kut olmuş büyük kağanım, şehir kurmanın faydası çok. İnsanlar yazın serin, kışın sıcak evlerde yaşar. Şehrin etrafı yüksek ve sağlam surlarla kuşatılsa, düşman askerleri kolaylıkla hücum edip giremez.
Sen bu eqilni nedin taptiñ, ey bilermen karvançi? Sen bizge Tabğaç xotunliridek töt tamniñ içige solinip olturuşni ögetmekçimu? Undaq qiliş özini özi halak qiliş emesmu. Kimni exmeq qilimen deysen. Qapaq baş!
Sen bu aklı nereden buldun, ey bilgiç kervancı? Sen bize Tabgaç karıları gibi dört duvar içine kapanıp oturmayı mı öğretmek istiyorsun? Öyle yapmak kendi kendinin sonunu getirmek değil midir? Kimi aptal yerine koyuyorsun. Ahmak herif!
Büyük qağanim, men pütünley yaxşi köñlüm bilen… démekçimenki, xanliqimizniñ qudret tépişi üçün… mesilen, Tabğaçlar nahayiti köp şeherlerni qurup çiqqaçqa, béyip, küçiyip ketti…
Büyük kağanım, ben tamamen iyi niyetimle… demek istiyorum ki, hanlığımızın güçlenmesi için… mesela, Tabgaçlar birçok şehirler kurduklarından, zenginleşip güçlendiler.
Ağziñni yum, asiy munapiq! Tabğaç dégen Tabğaç, biz dégen Türk. Bizniñmu özimizniñ tutqan yolimiz bar. Bizniñ étiqadimiz başqa. Tabğaçlar kök Teñrige séğinmaydu. Yer – su ilahliri ve muqeddes animiz Umayni tonumaydu. Ularniñ şaman, baxşiliri yoq. Kök Teñri bizni keñ yaylaq, égiz tağlarda yaşaş üçün yaratqan!
Çeneni kapa, asi münafık! Tabgaç dediğin Tabgaç, biz ise Türk’üz. Bizim de kendimize göre bir yolumuz var. Bizim inancımız başka. Tabgaçlar Göktanrı’ya hürmet göstermiyor. Yer ile su tanrılarını ve mukaddes anamız Umay’ı tanımıyorlar. Onların şaman, bakşıları yok. Göktanrı bizi uçsuz bucaksız yaylalarda, yüksek dağlarda yaşamak için yarattı!
Botasun Buqa gep qilalmay qétip qaldi. Ineçük Taymu qorqqinidin soğuq terge çömüp ğal – ğal titrep ketti.
Botasun Boğa ağzını açamayıp donup kaldı. İneçük Tay da korkusudan soğuk tere batıp tir tir titredi.
Yoqal közümdin!
Kaybol gözümden!
Qağanniñ ğezeplik avazini añliğan ikki qoruqçi çeñçi çédir içige étilip kirip, Botasun Buqini darqiritip söriginiçe sirtqa açqip taşlaşti. Ineçük Taymu alman – talman tezim qilip qéçip çiqivaldi.
Kağanın gazaplı sesini işiten iki muhafız çadırın içine atılarak girip, Botasun Boğa’yı tutup çekip yaka paça dışarı attılar. İneçük Tay da telaş içinde eğilerek selam verip kaçarcasına çıkıverdi.
Yorumlar