Yigirme toqquzinçi (29-) Ders – Salam Xelqim
Senuber Tursunniñ xelq, veten, millet söygüsi toğriliq éytqan naxşisini tiñşap sözlirini ögineyli.
1 — Salam el-yurt, salam xelqim
2 — Saña dildin, tümen tazim
3 — Méhir-söygüm saña taliq
4 — Séni küyler, küyüm-sazim
5 — Séniñ birle qişmu bahar
6 — Rahet-cennet, tomuz-yazim (1)
7 — Séniñ birle eqil taptim
8 — Séniñ birle güzel iqbal
9 — Séniñ birle qanatlandim
10 — Séniñsiz yoq, maña imkan
11 — Séniñ naxşañ yürek naxşañ
12 — Kelgin (2) dunya, qoşuldum men
13 — Bu naxşañğa seher-axşam
Yirmi dokuzuncu (29.) Ders – Selam Halkım
Senuber Tursun’un halk, vatan, millet sevgisini işlediği Selam Halkım şarkısının sözlerini öğrenelim.
1 Selam vatanım, selam halkım — 2 Sana gönülden pek çok temenna (eğiliş, reverans) — 3 Şefkatim ve sevgim sana ait (ta’alluk) — 4 Seni söyler nağmelerim — 5 Seninle kış bile bahar [olur] — 6 Huzurum, cennetim, yazım. — 7 Senin sayende hikmet buldum — 8 Seninle gelecek güzel (güzel ikbal) — 9 Seninle kanatlandım — 10 Sensiz bana imkan yok — 11 Senin şarkın, yürek şarkın — 12 Gel dünya, katıldım ben — 13 Bu şarkına sabah akşam
Şarkıda daha derslerde öğrenmediğimiz sözler:
el: 1- yurt, vatan (Rumeli) 2- halk, millet
dil: gönül (dîl)
tümen: on bin, pek çok
tazim: selam, eğilerek selam (temenna, reverans)
küy: melodi, ezgi, nağme
küylimek (küyle-): şarkı söylemek (takdir ve övgüyle)
saz: 1- saz 2- melodi, müzik
taliq (te’elluq): bağlı, ait (taalluk)
tomuz: Yazın en sıcak günleri (eyyam-ı bahur)
birle: beraber, birlikte, ile
tapmaq: bulmak
eqil: akıl, idrak, hikmet
iqbal: 1- mutluluk, saadet, talih 2- gelecek
naxşa: şarkı
qoşmaq: katmak, eklemek (çift koşmak’taki koşmak)
qoşulmaq: katılmak
seher: sabah
NOTLAR. — (1) Uygurcada kısa çizgi iki sözü birbirine bağlamak için kullanılır. Bu şarkıda eş-yakın anlamlı sözler arasında kısa çizginin kullanıldığını görüyoruz. — (2) Burada 2. tekil şahıs emir ekini görüyoruz. Bizde bunun için bir ek yoktur. Doğrudan “gel” demek başlı başına emirdir. Uygurcada da sadece “kel” demek mümkündür; ancak -gin-ğin ekini eklemek ifadeyi güçlendirir. Eski Anadolu Türkçesinde de bu ifadenin dengi -gil-gıl ekiyle yapılırdı.
Yorumlar