Ordu komutanlığından, idam talebi ile yargılandığı İstiklâl Mahkemesi’nin sanık sandalyesine uzanan kader çizgjsi, daha sonra onu TBMM Başkanlığı koltuğuna da götürür.
1882’da İstanbul’da doğmuş ve Harp Okulu’nu, Mustafa Kemal’in sınıf arkadaşı olarak bitirmiştir. İlk tayini, biraz da sürgün niteliğini taşır ve Beyrut’ta göreve başlar. 1908’de Roma askeri ataşesidir. 1911’de, Libya’da Italyanlara karşı savaşır. Balkan Savaşı’nda ise, Karadağ, Vanya ve Pisani çarpışmalarında bulunur.
Birinci Dünya Savaşı’nda, tümgeneraldir ve Cemal Paşa ordusunda, “Kanal Harekâtın”a katılmıştır. Daha sonra savaşın, Kafkas, Suriye ve Filistin cephelerinde görev almış ve Kudüs savunması ile ün yapmıştır.
Mustafa Kemal’in başlattığı Kurtuluş Savaşı’nın ilk gününden beri, hem hareketin içinde, hem de öndedir. Amasya toplantısı ertesinde İstanbul hükümeti Mustafa Kemal’in görevlerinden alındığını açıklayınca, o, komutasındaki birlik ve bölgesindeki mülkî âmiriiklere, kendi emirlerine uymalarını bildirir. “Sivas Kongresinde, “Kuva-yı Milliye Umum Komutanı” olarak görevlendirilir.
1920’de TBMM Ankara’da toplanırken, o da Batı cephesinin ilk düzenlemelerini yapmıştı. Lefke-Geyve ayaklanmalarını bastırmış, fakat Çerkez Ethem olayındaki tutumunun yanlış anlaşılması yüzünden Moskova elçiliğine gönderilmiştir. 1921 mayısında Ankara’ya döner ve Meclis’e katılıp, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı olur.
Siyasî tarihimizdeki yol ayrımlarından biri olan “Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası”nın kurucusu oluşu ile, hayatının zor dönemi gelir. Şeyh Sait Ayaklanması üzerine, 1925’te fırka kapatılacaktır. 1926’da ise, onu, “İzmir Suikasti” davasında, sanık olarak görürüz. Beraat eder ve 1938’e kadar Atatürk’le arası açık kalır.
İnönü’nün cumhurbaşkanlığı döneminde, yeniden Meclis’e girer. 1939-43 arası Bayındırlık bakanı, 1947 – 50’de ise TBMM başkanıdir. Çeşitli anı kitapları vardır. 1968’de İstanbul’da ölmüştür.
Ali Fuat Cebesoy’un Bilinmeyen Hatıralar Kuva-yı Milliye ve Cumhuriyet Devrimleri isimli 385 sayfadan oluşan eseri
Makedonya’da hazırlıklar tamamlanmıştı. Bir gün dairedeki odama gelen Mustafa Kemal: – Genel Merkez insiyatifi kaybetmek
Cemiyet, bütün Makedonya’da teşkilât ve faaliyetini arttırmıştı. Açık ve pervasızca hareket etmekten de çekinmiyordu. İstanbul’un,
Mustafa Kemal’in, yakından şahidi olduğum ve bizzat kendi ağzından dinlediğim Serez seyahati şöyle başlamış, şöyle
Manastır’a döndük. Şehrin methaline geldiğimiz zaman orada bulunan bir mesirede vaktin geç olmasına rağmen Harp
Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşısırasında Türk milletinin emellerini ve maksatlarım özetleyen ve adı istiklâl Harbi’mizin başından
Sınıf arkadaşım Mustafa Kemal’i görmiyeli nerede ise bir yıl olacaktı. Bununla beraber birbirimizi daima aramış,
Şam’da topçu stajını tamamlayan Mustafa Kemal, 20 haziran 1907 de kolağası oldu. Kolağalığı yüzbaşılık ile
Ertesi günü cuma idi. Öğleden sonra Genel Merkez toplantısı vardı. Toplantılar, çoğunlukla Talât Bey’in evinde
Selânik’te İstanbul Harbiyesi’nde beraber okuduğumuz bir hayli arkadaşa rastladım. Bana hep Mustafa Kemal’den söz açıyorlar:
Ibıray Altınsarïn Ibıray (İbrahim) Altınsarin Ibıray Altınsarïn Qazaq xalqınıñ birinşi pedagogı. Ol qazaqşa orta mektepter
Beşinçi (5-) Ders Aşxanida 1 — Cek, uyğurçe tamaq qandaq? 2 — Uyğurçe tamaq yaxşi.
Ellik tötinçi (54-) Ders Sattar Tursunayniñ işxanisiğa kirip parañlişidu. 1 — Ettigen sa’et qançide öydin
Ankara, 12 Temmuz 1921 Aziz Mösyö Pierre Loti, Şimdi aldığım 18 Mayıs 1921 günlü nazik
Qiriq birinçi (41-) Ders – Orxun Şecerisi Kırk Birinci (41.) Ders – Orhun Şeceresi Perhat
1-52 — Sender nege küle qaraysıñdar? 1-52 — Sizler neye gülüyorsunuz? — Äne, Mağaz kele
Mademki Türküz; o halde Türk gibi yürür, Türk gibi düşünür, Türk gibi duyarız ve Türk gibi yazarız.
Tarih’e Türkçe bir bakış için.
Türkçe Tarih, toplumda farkındalık ve tarih bilinci oluşturmak amacıyla, tarih ve dil ile ilgili bilimsel araştırmaları derleyerek, herkesin kolayca ulaşabilmesi için çalışmaktadır.
Hesabınıza giriş yapın