10 Kasım 2022 Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü kaybedişimizin 84. Yıl dönümü. Her yıl olduğu gibi bu 10 Kasım’da da Büyük Türk’ü saygı ve özlemle anacağız. Atatürk’ün ölümü tüm yurtta büyük bir matem havası oluşturmuştur.
Mustafa Kemal Atatürk ömrü cephelerde geçen büyük bir asker ve siyaset adamı idi. Onu anlamak, onun açtığı yolda ilerlemek her Türk evladının asli görevleri arasında olmalıdır. Atatürk’ü anlamak için onun hayatını ve çalışmalarını iyi bilmek gerekir. Bunları bilmekle birlikte onu anlamak için sabırlı, idealist, çalışkan ve vatan aşkı ile atan bir kalp gerekli. Onu anlayan bayrağın, bağımsızlığın, cumhuriyetin ne demek olduğunu bilir. İlke ve İnkılaplarına sahip çıkar ve her zaman demokrasiden yana olur. Atatürk’ü anlamak bilim yolunda yürümektir, vatanı ve milleti muasır medeniyetler seviyesine getirmektir.
10 Kasım 1938 günü birçok gazete ikinci baskılarını yapmış ve haberi tüm yurda yaymıştır. Bu yazımızda ulusal basında Atatürk’ün ölümü üzerine yayınlanan düşüncelere yer vereceğiz.
Son Posta Gazetesi; Türk milleti Ulu Şefini, insanlık büyük evladını kaybetti başlığı ile yayınlanmıştır. Gazete devamında Hükümet tarafından yayınlanan tebliğe yer vermiştir. Tebliğde şu ifadeler yer almaktadır:
Müdavi ve müşavir olan tabiplerinin neşredilen son raporu Atatürk’ün dünyaya gözlerini kapadığını bildirmektedir.
Bu acı hadise ile Türk vatanı büyük yapıcısını, Türk milleti Ulu Şefini, insanlık büyük evladını kaybetti. Milletimize içimiz yanarak bu tarife sığmayan acıdan dolayı en derin
taziyelerimizi sunarız. Kederlerimizin tesellisini ancak ve ancak onun büyük eserine bağlılıkta ve aziz vatanımızın hizmetinde ararız. Şurasını her şeyden evvel beyan etmeliyiz ki ölmez olan onun büyük eseri Cumhuriyet Türkiye’sidir. [1]
Akşam Gazetesi ise “Bütün memleket matem içinde Atatürk bu sabah dokuzu beş geçe gözlerini dünyaya kapadı” başlığı ile yayınlanmıştır. Başlığa devamen Atatürk’ün sözüne yer verilmiştir. [2]
“Benim naçiz vücudum, bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti, ilelebet payidar kalacaktır”
Ulus Gazetesi ise yaptığı ikinci baskıda Atatürk’ün ölüm haberini verirken Türk milletine seslenişte bulunmuştur.
“Kurtarıcını ve en büyük evladını kaybettin. Türk Milleti, Sen Sağol!” Şimdi tek vazifen onun eserini ebediyen yaşatmaktır. [3]
Akşam Postası gazetesi “Ulu şefimiz Atatürk bu sabah 09.05’de öldü” başlığı ile yayınlanmıştır. Başlığın altında ise Türk milletine bir seslenişte bulunulmuştur. Bu seslenişte;
“Türk milleti! En büyük Türk Atatürk’ün öldü! Onun sonsuzluğa kavuşan büyük ruhu karşısında, aziz emaneti olan Cumhuriyete ebedi bekçi olacağına bir defa and iç! Atamız öldü. Yaşasın Cumhuriyeti” ifadeleri yer almıştır. [4]
Son Posta Gazetesi 11 Kasım 1938 Tarihli baskısında ise “ Onun arkasında yalnız Türk yurdu değil, bütün dünya ağlıyor” başlığını atmıştır.
Başlığın altında ise “17 milyon bir günde bir babadan öksüz kaldı. Onsuz… Fakat ona bin kere verdiğimiz bir tek namus sözü ile kaldık: Eserini ve davasını korumak ve yükselmek!” ifadeleri almıştır. Gazetede aynı zamanda dünya radyolarında Atatürk’ün inkılaplarının anlatıldığı ifadesi yer almaktadır. [5]
11 Kasım 1938 günü Türk Dili Gazetesi Atatürk’ün ölüm haberini “Memleketi Hıçkırıklara Boğan Kara Haber” başlığı ile vermiştir.
Başlığın altında ise “O, ilelebet bizim şefimiz, atamız olarak yaşayacaktır” ifadeleri yer almıştır. [6]
Cumhuriyet Gazetesi 11 Kasım 1938 günü “Büyük Milli Matemimiz” başlığı ile yayınlanmıştır. [7]
Kurun Gazetesi 10 Kasım 1938 tarihli baskısında Atatürk’ün sağlık durumu hakkında bilgi vermektedir. Gazetede yazılan rapora göre Atatürk’ün sağlık durumu kötüye gitmektedir. [8] Nitekim aynı gün 09.05’te Büyük Türk aramızdan ayrıldı.
Kurun Gazetesi 11 Kasım 1938 tarihli baskısında ise Atatürk’ün ölümü üzerine şu başlığı atmıştır; “ Milli matem devam ediyor.”
Başlığın hemen altında ise “Türk milleti, her zaman büyük kurtarıcısı Atatürk’ün izinde yürüyecektir” ifadeleri yer almaktadır. [9]
Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümü ulusal basında olduğu gibi dış basında da geniş yankı uyandırmıştır. Dış başında Atatürk’ün ölümü üzerine yapılan haberlerde onun askeri, siyasi ve devrimci özelliklerinden bahsedilmiştir. Örnek Olarak Fransa’da yayınlanan iki gazete haberini sizlerle paylaşıyorum.
Fransız Paris Soir Gazetesi Mustafa Kemal Atatürk’ün ölümü üzerine şu cümleleri yazmıştır;
“Türklerin Atası, Yeni Türkiye’yi yarattı ve sultanı defetti, kadınlara seçme hakkı tanıdı, fesi kaldırdı. Ülkesi için Ulusal devrimler ve kökten değişimler yaptı.” [10]
Yine başka bir Fransız Gazetesi olan Ce Soir ise Atatürk’ün ölümünü “Kemal Atatürk Öldü” başlığı ile vermiştir. Haberin devamında Atatürk’ün olağanüstü yaşantısından bahsetmiştir.
Gazete manşetlerinde de görüldüğü gibi 10 Kasım Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün matem günü olarak Türk tarihine geçmiştir. Bize düşen Ata’mızın bize miras olarak bıraktığı Türkiye Cumhuriyeti Devletini ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Kaynakça:
[1] – Son Posta Gazetesi, 10 Kasım 1938
[2] – Akşam Gazetesi, 10 Kasım 1938
[3] – Ulus Gazetesi, 10 Kasım 1938
[4] – Akşam Postası, 10 Kasım 1938
[5] – Son Posta Gazetesi, 11 Kasım 1938
[6] – Türk Dili Gazetesi, 11 Kasım 1938
[7] – Cumhuriyet Gazetesi, 11 Kasım 1938
[8] – Kurum Gazetesi, 10 Kasım 1938
[9] – Kurum Gazetesi, 11 Kasım 1938
[10] – Paris Soir Gazetesi, Ce Soir Gazetesi ( Fransızca metinler Çağatay Sükan tarafından çevrilmiştir.)
Yorumlar