Ellik ikkinçi (52-) Ders – Déhqançiliq ve Sayahet
Tursun Se’ideniñ universitéttiki savaqdaşliridin biri.
1 — Tursun, nege bérip keldiñ?
2 — Bazarğa bérip keldim.
3 — Bazarda néme iş qildiñ?
4 — Men bir çapan élip, Adilniñ bir kitabini qayturup bergeç, tamaq yep qaytip keldim.
5 — Polu yédiñmu?
6 — Yémidim, şoyla yédim.
7 — Akañ qandaqraq? Yataqqa kélemdu?
8 — Yaxşi. U çüştin kéyin kélidiğu deymen.
9 — U etigende bazarğa néme iş bilen ketti?
10 — U bir kalisini sétip, uniñ puliğa ikki qoy sétivélip, aşqan pulğa ayağ éliş üçün ketti.
11 — Akañ hazir déhqançiliq bilen bek aldiraşmu?
12 — Yaq, hazir keç küz vaqti. U ançe aldiraş emes. Adette déhqanlar üçinçi aydin oninçi ayğiçe bek aldiraş bolidu. Hakimcan akam her yili yettinçi aylarda buğdaylirini orup, xaman tépip, sorup, çeşlep, tağarğa qaçilap, sañğa qaçilivalidu. Hem u künlerde ériqlarni yasap, seylerni suğirip, pemidor ve lazilarni aptapqa yéyip qurutup, ettigendin keçkiçe bek aldiraş bolidu.
13 — Hakimcan aka hazir néme iş qilivatidu?
14 — Akam hazir qişliq seylerni oriğa sélip, yerni ağdurup, küzlük buğday térip, otunni keslep, qişniñ teyyarliğini qilivatidu.
15 — Hey, u bek aldiraş iken! Bügün bizni yoqlap kélişke vaqti yoqqu deymen.
Elli ikinci (52.) Ders – Çifçilik ve Seyahat
Dursun Seyide’nin üniversitedeki sınıf arkadaşlarından biri
1 Dursun, nereye gidip geldin? — 2 Pazara gidip gledim. — 3 Pazarda ne yaptın? — 4 Ben bir ceket alıp, Adil’in bir kitabını teslim edip (ederek), yemek yiyip geri döndüm. — 5 Polu (pilav) yedin mi? — 6 Yemedim, şoyla (“ıslak pilav”) yedim. — 7 Abin nasıl? Yatakhaneye gelecek mi? — 8 İyi. O öğleden sonra gelir herhâlde. — 9 O sabah (sabahta) pazara niye (ne iş ile) gitti? — 10 O bir ineğini satıp, onun parasına iki koyun satın alıp, artan (aşan) paraya ayakkabı almak için gitti. — 11 Abin şu aralar çiftçilik ile çok mu meşgul? — 12 Yok, şu anda geç sonbahar vakti. O çok meşgul değil. Genellikle çiftçiler Mart’tan Ekim’e kadar çok meşgul olur. Hakimcan abim her yıl Temmuz aylarında buğdayları biçip, harman dövüp (tepip), sorup(?), çeşlep(?), çuvala (dağara) koyup, ambara yığar. Ayrıca o günlerde suyolu kazıp, sebzeleri sulayıp, domates ve biberleri güneşte (güneş ışığına) yayıp kurutup, sabahtan akşama çok meşgul olur. — 13 Hekimcan abi şimdi ne yapıyor? — 14 Abim şu anda kışlık sebzeleri ekip (çukura salıp), toprağı sürüp (yeri tersyüz edip), güzlük (sonbahar için) buğdap toplayıp (derip), odun kesip, kışın hazırlığını yapıyor. —15 Hey, o pek meşgulmüş! Bugün bizi ziyaret etmeye vakti yok
16 — Kim bilidu? U kélişke vede bermidi.
17 — Eger u kélip qalsa, men yataqta bar. Çüştin kéyin hiç yerge barmaymen.
18 — Çüştin kéyin dersiñ yoqmu?
19 — Yoq, bu mevsumdin tartip fakultét mudiri dersimizni etigeñe orunlaşturdi.
20 — Çüştin kéyin pa’aliyet barmu?
21 — Bu heptide yoq. Kéler heptidin başlap, bir siyasiy öginişke qatnişişimiz kérek. Belkim u vaqitta bir’az aldiraş bolimiz.
22 — Çarşenbidin başqa künlerde çüştin kéyin öginisilerğu.
23 — Bezi künliri biz tapşuruq işlep, aldin ders teyyarlap, xam sözlerni pişşiq yadlap, aldin tenterbiye meydaniğa bérip, valibol yaki putbol oynaymiz.
24 — Yekşenbe künliriçu?
25 — Yekşenbilerde men bir’az keç ornumdin turimen. Etigenlik çay içip bolğandin kéyin tamaşa qilişqa çiqimen. Adette bağçilarğa bérip aylinimen, yaki kino körimen.
herhâlde. — 16 Kim bilir? O gelip gelmeyeceğini söylemedi (gelmeye vaat vermedi). — 17 Eğer o gelirse (gelip kalırsa), ben yatakhane olacağım. Öğleden sonra hiçbir yere gitmeyeceğim. — 18 Öğleden sonra dersin yok mu? — 19 Yok, bu mevsimden itibaren fakülte müdürü dersimizi sabaha koydu (yerleştirdi). — 20 Öğleden sonra etkinlik (faaliyet) var mı? — 21 Bu haftada yok. Gelecek (gelir) haftadan itibaren (başlayarak/başlayıp), bir siyasi okumaya (öğrenmeye) katılmamız gerek. Belkim o zaman biraz meşgul oluruz. — 22 Çarşambadan başka günlerde öğleden sonra çalışıyorsunuz [mu]? — 23 Bazı günlerde (günleri) biz ödev yapıp, ilk ders hazırlayıp, yeni sözleri iyicene ezberleyip, ondan sonra spor sahasına gidip, valeybol ya da futbol oynarız. — 24 Peki ya pazar günleri? — 25 Pazar günlerinde ben biraz geç kalkarım. Sabah çay içtikten (içmiş olduktan) sonra eğlenceye çıkarım. Genellikle bağa parka gidip dolanırım, ya da film izlerim.
Yorumlar