Ödemiş İlkkurşun ( Hacı İlyas-Burhaniye) Köyü’nde 1320 (M.1904) Yılı Nüfus sayımı
Özet:
Adige / Şapsığ boyundan olan Çerkezlerin iskan edildiği bir köy olan İlkkurşun Köyü, Çerkezlerin 1864 yılı Kafkas sürgününden sonra Küçük Menderes havzasında kurdukları köylerdendir. Çerkezler Kafkasya’dan sonra önce Rumeli’ye, daha sonra Fethiye’ye yerleştirilmiş, en son Ödemiş yakınlarındaki bugün köyün bulunduğu yere iskan edilmiştir. Köyde son Osmanlı nüfus sayımı 1320(M.1904) yılında yapılmıştır. Sayımda toplam 46 nüfus hanesi ve 142 kişinin kaydı vardır.
Yunan işgaline karşı ilk cephe burada kurulmuştur.
Anahtar kelimeler: Nüfus sayımı, İlkkurşun, Çerkez, Nüfus kaydı.
Bu gün idari bakımdan Ödemiş Merkeze 12 km uzaklıkta olan İlkkurşun köyü, Kuzey Kafkasya’nın Otokhton (yerli) halklarından olan Adigelerin Şapsığ boyundandır. Köyde nüfusun tamamı Adigelerden oluşmaktadır. Dışarıya göç vermesine rağmen dışarıdan göç almamış olan köyde halen anadil olarak Çerkezce konuşulmakta, Adige örf ve adetleri uygulanmaktadır. Yaklaşık 100 haneden oluşan köyde, ancak 200-250 kişilik yaşlı bir kesim yaşamlarını sürdürmektedir.
Tarihçe: Kuruluşu 1870’li yıllara dayanan İlkkurşun Köyü’nün kurucuları Adigelerin Şapsığ boyundandır. Köyün kurucuları olan Şapsığlar, kıyı boyu Şapsığlarından olup (XI’UŞE ŞAPSIĞEXER) Kuzey Kafkasya’nın Tshemez (Novorossisk), Tuapse, Anapa bölgelerindendir.
Osmanlı Devletinde genel nüfus sayımları ve 1320 (M.1904) sayımı hakkında kısa genel bilgi: Osmanlı devletinde 1831 yılında yapılan genel nüfus sayımında sadece erkekler yazılmış, 1844 yılı sayımı ülkedeki bütün nüfusu kapsamış. 1881 yılında yayınlanan “Sicil-i Nüfus Nizamnamesi” ile her kazada bir nüfus komitesi kurulmuş. Nizamnameye göre sayımda bir heyet görevlidir. Heyeti bir nüfus memuru, bir papaz, bir haham görevlisi, bir subay ve belediye meclisinden ve kaza idare meclisinden birer üye oluşturmaktadır. Böylece nüfus müdürlükleri kurulmuş. Sayımı yapılanlara da birer nüfus tezkiresi verilmiş. 1881 yılında başlayan yeni sayım 1889 yılında bitirilmiş. Ancak istatistiği 1897’de yayınlanabilmiş. En son en esaslı ve kapsamlı yazım ise 1903 yılında başlanan ancak 1906 yılında bitirilen yazımdır. Bu yazım kayıtları şuan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının nüfus kayıt işlemlerinde esas teşkil etmektedir.1
Çerkes Sürgünü’nde (21 Mayıs 1864) Ruslar tarafından anavatanlarından çıkmışlardır. Köyün kurucuları olan Şapsığlar, sürgün sonucunda önce Bulgaristan’ın Varna, Burgaz ve Romanya’nın Köstence limanlarına getirilip Rumeli’ye yerleştirilmişlerdi.2 Rumeli topraklarında 12 yıl kadar kalmışlar, 93 Harbi olarak tabir edilen 1877-78 Osmanlı-Rus harbinden hemen önce Anadolu topraklarına göçe zorlanmışlardır. 1878 yılının yaz ayında Fethiye ilçesine3, bir kısmı Filistin Reyhani’ye bölgesine yerleştirilmiştir. Bir yaz mevsimi boyu Fethiye’de kalmış, Fethiye dolaylarında yaz mevsiminin çok sıcak ve bunaltıcı geçmesinden dolayı 100’ü aşkın ölü vererek, yaz mevsimi bitiminde Fethiye’yi terk etmiştir.4
- yılının sonbahar aylarında Küçük Menderes deltasına gelerek, 1878 yılının son aylarıyla
- yılının ilk aylarında ilk önce Kahrat[1] ovasında iskân edilmişler. Daha sonra şu anki İlkkurşun
Köyü’nü Hacı İlyas[2][3][4][5] adıyla kurmuşlardır. Anlatımlardan Kafkasya’dan çıktıklarında 789 kişi oldukları, ancak köye ulaştıklarında 680 kişi kaldıkları anlaşılmaktadır. Yakınlarda Ertuğrul (İhsaniye) gibi Çerkez köyleri de bulunmaktadır[6].
Anlatımlara göre 19. yy sonu ve 20 yy. başlarında Ödemiş havalisindeki önemli efelerden olan Çakırcalı Mehmet çetesi 4 defa köyü basmış[7], bölgedeki asayişsizlik devletin resmi belgelerine de yansımıştır[8].
Köyün ilk resmi ismi, ilk yerleştikleri Fethiye ilçesinden esinlenerek “Fethiye” veya
“Fethiyar” olarak anılmıştır. İkinci resmi ismi Burhaniye’dir. 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunanlılar’ın İzmir’e çıkışlarından sonra Küçük Menderes deltasında ilerleyen Yunan Efzon Birliklerini Ödemiş’e sokmamak için Ödemişli vatanperverlerle köy halkı arasında varılan mutabakat sonunda köy sırtlarında Hacı İlyas[9] ve Ödemiş Müftüsü Dadaylı Hüseyin Efendi önderliğinde bir cephe kurulmasına karar verilmiştir. Batı cephesinde 1 Haziran 1919 tarihinde ilk direniş burada gerçekleştirilmiş, bu nedenle Hacı İlyas olan köy ismi, İlkkurşun olarak değiştirilmiştir. 1925 yılında köyün girişindeki çamlık alana “İlkkurşun Anıtı” dikilmiştir[10].
Köy mezarlığında bulunan Osmanlıca kitabe örnekleri:
Sene:1307 Küçük oğlu Lokman kızı Havva ..
Sene: 1323 Hatip oğlu Osman mahdumu Zekeriya…
Sene: 17 Mart 1327 Çakırcalı’nın silahlı müsademesinde şehadet eden Manyas Nahiyesinin Hacı
Yakup Karyesinden Yerilma Bey mahdumu Baha …
1 Bu konuda bakınız Prof.Dr. Kemal Karpat, Osmanlı Nüfusu (1830–1914), İstanbul,2003,
Osmanlı devletindeki nüfus sayımları hakkında bakınız. Y.Doç.Dr. Nejdet Bilgi,” Osmanlı Dönemi Nüfus Sayımı Hakkında”,Türk Yurdu, C.19–20, (Aralık 1999 Ocak), s.117–124.
Yıllara göre köyün nüfus verileri | |
2010 | 226 |
2000 | 324 |
1990 | 411 |
1985 | 446 |
24 Ağustos 1320 tarihli Burhaniye / İlkkurşun Köyü nüfus esas defterinin incelenmesi: Bugün idari teşkilat olarak Ödemiş ilçesine bağlı bir köy olan Burhaniye / İlkkurşun muhtarlık arşivinde bulunan bir adet nüfus esas defteri kaydına göre nüfus sayımı 24.08.1320 (Miladi 1904) de yapılmıştır. Defter 30 X 50 cm boyutlarında ciltli olup, toplam 100 sayfadır. İlk 80 sayfası kullanılmıştır. Defterin Osmanlıca orijinalinden 1940-50 yılları arası Latinceye çevirisi yapılarak yazıldığı yazı karakterinden anlaşılmaktadır. Defterin 1320 yılı orijinal nüshasının inceleme izni olmadığı için Ödemiş İlçe Nüfus Müdürlüğü arşivinde olduğunu tahmin edilmektedir[11]. Defterin son 20 sayfası boştur. Deftere önce her nüfus hanesine bir hane[12] numarası verilmiştir. Hanenin ilk sırasına hane reisinin bilgileri yazılmıştır. Hane reisinin adı14, işi ve gücü[13], baba adı, anne adı, doğum yeri, doğum tarihi, medeni hali, cinsiyeti ve soyadı yazılıdır. İkinci ve diğer sıralarda ise genellikle hane reisinin erkek kardeş, erkek çocuklar, takriben eş veya eşler var ise annesi ve kızlarıyla ilgili bilgiler vardır. Nüfus esas defterinin karşı sayfasında ise o kişi ile ilgili doğum, ölüm, evlenme ve yer değiştirme ile ilgili bilgiler ve izahat bölümü bulunmaktadır.
Yapılan sayımda Burhaniye / İlkkurşun Köyü’nde toplam nüfus hane sayısı 46’dır. Her haneye bir numara verilmiştir. Bu numaralar bugün kimliklerimizdeki ”aile sıra(ASN)” numaralarımızdır. Hane reisi olan kişinin bazen lakapları verildiği gibi bazen de sadece isim olarak yazılmıştır. Baba ve anne isimleri yazılırken eğer yaşıyor ise direk ismi, yaşamıyor ise isminin başına “ölü” ibaresi vardır.
Kişilerin doğum yerleri yazılmaktadır. Doğum yılı olarak “Rumi yıl” yazılıdır. Doğum yıllarını miladi tarihe çevirmek için “584” ilave edilmelidir. Yaptığımız çalışmada ekteki köy nüfus esas defterinde de görüleceği üzere bütün veriler tablo şeklinde verilmiştir.
Sayımda köyde bulunan 46 hanede toplam kişi sayısı”142” dir. Hane başına ortalama nüfus miktarı ise ( toplam kişi sayısı / hane sayısı=) 142 / 46 = 3,08’dir. Tarihi demografi araştırmalarında genellikle hane ortalama nüfus miktarı 5 olarak kabul edilmektedir. Burhaniye / İlkkurşun Köyü’ndeki hane başına ortalama nüfus miktarı bu rakamın çok altındadır[14].
Defterdeki isimler konusunda gözümüze çarpan bazı şahıs isimleri bulunmaktadır. Mesela Eyüp, İdris, İsmail, Davut, Yakup, Yahya, Zekeriya, İshak, Musa, İbrahim, Süleyman… gibi isimlere sıkça rastlanmaktadır. Bu adlar genellikle İsrailoğullarına gelen peygamber isimleridir. Karadeniz’in kuzeyinde devlet kuran ve din değiştiren Hazarlarla17 bir etkileşimin olduğu düşüncesi doğmaktadır.
Şahıs isimlerinde Çerkezlere has ama bugün köyde kullanılmayan adlar dikkat çekicidir. Örneğin: Pişmaf[15], Vişman, Zakuş, Mihra, Yapruk, Hasas, Zirk, Sofiş, Faşafişe, Hatuk, Şerifet, Gerkuş, Haçuk, Haaham, Hatuş, Naçuk, Akatik, Pizin, Zize, Öhşk, Bat, Toruk, Otkış, Toşafiş…gibi[16]. Sayımı yapılan hane reislerinin ortalama yaşı “24.11”dir. Sayımda en yaşlı hane reisi, hane no 7’de 1.sırada kayıtlı olan Ölü Mustafa oğlu 1256 Kafkasya doğumlu “Mustafa oğlu Mehmet Bey” dir. Sayımda “64” yaşındadır. Bugün bu ailenin kaydı “Kapalı Kayıt” yani soyu devam etmemektedir. Sayımda hanede kendisi ve eşi olmak üzere toplam bir erkek, bir de kadın toplam iki kişinin kaydı bulunmaktadır.
Sayım yılında doğan yani yaşı “0” olan yedisi erkek, üçü bayan olmak üzere toplam 10 bulunmaktadır.
Sayımda bulunan erkek nüfus yaş ortalaması 26.33, bayanların nüfus yaş ortalaması 21.89’dur. Genel yaş ortalaması 24.11’dir.
Hane reislerinin cinsiyeti: 46 hane reisinin “45” (% 97.82) i erkektir. Bayan hane reisi bir kişi (%2.17) bulunmaktadır[17].
Toplam nüfusun cinsiyetine baktığımızda; 83 kişisi erkek (%58.45), 59 kişisi bayandır (%41.54). Bu kişilerin medeni durumları ise şöyledir; 71’i evli (% 50), 64’ü bekâr (% 45), 6’sı dul’dur (% 5)[18].
Hane reisleri genellikle baba adlarıyla lakap olarak yazılmıştır. Sayımdaki kişilerin 73 kişinin babası, 84’nün annesi ölüdür22.
Kişilerin doğum yerleri: Kaydı yapılan 142 kişinin 75’i Fethiye[19] (%58.81), 34’ü Kafkasya (% 23.94), 8’i İhsaniye (%5.63)[20], 3’ü Medekse[21] ve Bayındır[22], 2’i Adagüme[23], Burhaniye[24], diğer kişiler ise Aydın, Falaka[25], Bezdegüme[26], Çerke(zi)stan, Datbey Karyesi[27], Salihli[28] doğumludur. Bir kişinin de doğum yeri yazılı değildir[29].
Hane reislerinin soyadları: 46 hanenin 41 tanesinin (% 89,13) soyadı defterde kayıtlıdır. 5 tanesinin (% 10.86) ise soyadı defterde kayıtlı değildir. Bunun nedeni ise bu hanelerin kapalı kayıt olmasındandır. Çünkü hiçbir ailenin naklen başka idari birime nakil kaydı bulunmamaktadır.
Hane içi kişi sayısı: Sayımda en kalabalık aile “Hane 26 KÜÇÜK” soyadını taşıyan aile olan hanedir. Sayımda hanede toplam “7” kişi vardır. Bu hane bugün kapalı kayıt konumundadır. Sayımda hane içi kişi sayısı 1 olan 7 hane bulunmakta olup hepsi de kapalı kayıt konumundadır[30].
Sülale isimlerinin verilişinde genellikle Çerkezlerin Nart[31] efsanesinde geçen tanrılarla veya isimlerle ilgilidir. Örneğin köyün kurucu ismin aldığı Hacı İlyas ailesi (Dirik) Tlepşuk sülalesindendir.”Tlepşuk” anlam olarak “Demir tanrısının çocukları” anlamındadır. Diğer bir örnek “Miş’e” sülalesi anlam olarak “Ayı” dır. Ayı kutsanan hayvan olup aslında burada anlatılmak istenen güçlü- kuvvetlidir.
Sayımdaki hanelerin tespit edilebilen lakapları aşağıda belirtilmiştir[32]:
Sülalesi | Ailenin soyadı |
Bat’e | Tamkan |
Bcaşko | Hanoğlu – Haçuk |
Şage | Seren |
Hagur | Akın-Doğan-Şeker |
Mamıj | Özdemir |
Miş’e | Akın-Mutlu |
Natkho | Tekir |
Psavko | Tekkurşun-Ağartan-Ersöz |
Ratuk | Toprak |
Ş’avo | (Köktürk) Çayır |
Şhalakho | Yalçın-Kayın-Çardak |
Şowoeş | Yaprak-Yamak |
Taymaz | Taymaz (Aile Dinar’da) |
T’eşu | Özer |
Thauvşe | Atik-Akbay-Başol-Özgün |
Thavkho | Uğuz-Demir-Vural-Geyik |
Tlepşuk | Dirik-Batı-Girgin |
Tl’ıxuguj | Barut |
Ğuşıy | Bahar |
Xuace | Tunga |
Hağur | Bayol |
Hatko (Abzakh) | Güney |
Xokon (Abzakh) | Kahraman |
1320 sayımındaki 46 hanenin 28 hanesinin köy nüfus defterinde “kaydı devam” etmektedir (% 60,87)[33]. Bazı hanelerin kayıtları “kapalı kayıt” konumundadır (% 39,13)[34].
İdari birimden başka idari birime nakil aldıran hane bulunmamaktadır. Hanelerin defterdeki lakapları ile örtüşen soyadları bulunmaktadır[35]. 1320 sayımından sonra deftere kayıt olan haneler bulunmaktadır40.
Sayımdaki erkek hane reislerinin yaptıkları işi ve gücü de belirtilmiştir. 23’ü Rençper (%51.11),21’i Çiftçi (%46.66), birer kişi de Deştaban[36] ve Aşar kolcusudur. Ancak üç ayrı hanede, hane reisinden başka üç erkek aile ferdi çiftçi ve bir aile ferdi de rençper olarak görülmektedir. Sonuç: Çerkezlerin iskan edildiği İlkkurşun Köyü’nde son Osmanlı nüfus sayımı 1904 yılında yapılmıştır. Nüfus esas defterinde kişilerin doğum yerlerine incelediğimizde Kafkasya’dan sonra iskan edildikleri yerleşimler de ortaya çıkmaktadır. Sayımda 46 nüfus hanesi bulunmakta olup toplam kişi sayısı 142 kişidir. Köyde bugün ana dil olarak Çerkezce konuşulmakta olup Çerkez gelenekgörenekleri devam etmektedir. 1919 yılında bölgede gerçekleşen Yunan işgaline karşı ilk toplu direniş bu köyde gerçekleşmiştir. Bu nedenle Hacı İlyas / Burhaniye olan köyün adı İlkkurşun’a çevrilmiştir.
Köyün genel görünüşü (http:static.panoramio.comphotosoriginal47798358)
İlkkurşun anıtı
Sene:1307 Küçük oğlu Lokman kızı Havva .. (Köy mezarlığı)(N.ÇETİN arşivi)
Sene: 1323 Hatip oğlu Osman mahdumu
Zekeriya… (Köy mezarlığı)(N. ÇETİN arşivi)
Sülalesinin adı yazılı mezartaşı kitabesi (Köy mezarlığı) (N. ÇETİN arşivi)
2[37] | 1 | 1 | Hacı Hüseyin oğlu İbrahim | Çiftçi | Ölü Hacı Hüseyin | Ölü Hafiza | İslam | 1271 | Kafkasya | 49 | 2 | ||||
2 | 2 | Zevcesi Fatma | Ölü Ömer | Ölü Ayşe | “ | 1281 | “ | 39 |
Adı[38][39] | Babası[40] | Anası[41] | Doğduğu yer | ||||||||||||
1[42][43] | 1 | 1 | Canbulat oğlu Pişmaf | Çiftçi | Ölü49 Canbulat | Ölü Vişman | İslam | 1261 | Çerkestan[44] | 59 | 2 | 2 | |||
2 | 2 | Mahdumu[45] Hasan | Pişmaf | Ölü Zakuş | “ | 1309 | Fethiye Köyü | 11 | |||||||
3 | 3 | Diğer Mahdumu Hüseyin | Pişmaf | Mihra | “ | 1320 | Fethiye Köyü | 0 | |||||||
4 | 1 | Zevcesi[46] Mihra | Ölü Hüseyin | Ölü Hanife | “ | 1290 | Rumeli | 30 |
42
Bu günkü nüfus kayıtlarımızda ASN(Aile Sıra Numarası) karşılığıdır. 43
BSN (O haneye ait Birey Sıra Numarası).
3[47] | 1 | 1 | Timurcan oğlu Mehmet | Çiftçi | Ölü Timurcan | Fatma | İslam | 1298 | Burhaniye | 22 | 1 | 1 | |||
2 | 1 | Validesi Fatma | Ölü Abdullah | Ölü Havva | “ | 1263 | Kafkasya | 57 | |||||||
4[48] | 1 | 1 | Yapruk oğlu Yusuf | Çiftçi | Ölü Yapruk | Ölü Havva | İslam | 1271 | Kafkasya | 49 | 3 | 1 | |||
2 | 2 | Mahdumu Ömer | “ | Yusuf | Ölü Hatice | “ | 1301 | Fethiye | 19 | ||||||
3 | 3 | Diğer Mahdumu Eyüp | “ | Ölü Fatma | “ | 1305 | “ | 15 | |||||||
4 | 4 | Diğer ” Hüseyin | “ | “ | “ | 1320 | “ | 0 | |||||||
5[49] | 1 | 1 | Abdullah oğlu Hacı İdris | Çiftçi | Ölü Abdullah | Ölü Havva | İslam | 1261 | Kafkasya | 59 | 2 | ||||
2 | 1 | Zevcesi Hasas | Ahmet | Ölü Hatice | “ | 1280 | Salihli Kele Mahal. | 40 | |||||||
6[50] | 1 | 1 | Halil oğlu Pişmaf | Rençper | Ölü Halil | Ölü Zirk | “ | 1261 | Kafkasya | 59 | 2 | 3 | |||
2 | 2 | Mahdumu Salih | Pişmaf | Ölü Fatma | “ | 1311 | Fethiye | 9 | |||||||
3 | 3 | Diğer ” Raşit | “ | Ölü Kare | “ | 1309 | “ | 11 | |||||||
4 | 1 | Zevcesi Hafiza | Ölü Hasan | Ölü Ayşe | “ | 1293 | “ | 27 | |||||||
5 | 4 | Üveyi Mahdumu Durmuş Ali | Akrus | Hafiza | “ | 1312 | Fethiye Köyü | 8 |
7[51] | 1 | 1 | Mustafa oğlu Mehmet Bey | Çiftçi | Ölü Mustafa | Ölü Habibe | İslam | 1256 | Kafkasya | 64 | 2 | ||||
2 | 1 | Zevcesi Fatma | Ölü İshak | Ölü Havva | “ | 1271 | “ | 49 | |||||||
8[52] | 1 | 1 | Sofiş oğlu Mehmet | Çiftçi | Ölü Sofiş | Ölü Ayşe | “ | 1266 | Kafkasya | 54 | 2 | 1 | |||
2 | 2 | Mahdumu Mehmet | Mehmet | Ölü Fatma | “ | 1308 | Fethiye Köyü | 12 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Necibe | Ölü Abdullah | Ölü Havva | “ | 1271 | Kafkasya | 49 | |||||||
9[53] | 1 | 1 | Çerkes Hasan oğlu İsmail | Rençper | Ölü Hasan | Ölü Faşafişe | İslam | 1297 | Fethiye | 23 | 2 | 1 | |||
2 | 2 | Mahdumu İdris | İsmail | Fatma | “ | 1320 | “ | 0 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Fatma | Ölü İshak | Ölü Hanife | “ | 1303 | “ | 17 | |||||||
10[54] | 1 | 1 | Çerkes Paşa | Çiftçi | Ölü Mustafa | Ölü Fatma | İslam | 1266 | Kafkasya | 54 | 2 | 1 | |||
2 | 2 | Mahdumu Osman | Paşa | Vişman | “ | 1306 | Fethiye Köyü | 14 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Vişman | Ölü Pişmaf | Ölü Havva | 1276 | Kafkasya | 44 | ||||||||
11[55] | 1 | 1 | Nazif oğlu Hüseyin | Rençper | Ölü Nazif | Ölü Habibe | İslam | 1271 | Kafkasya | 49 | 2 | 2 |
2 | 1 | Zevcesi Nafia | Kara Mehmet | Fatma | “ | 1291 | Medekse[56] | 29 | |||||||
3 | 2 | Kerimesi[57] Hanife | Hüseyin | Ölü Habibe | “ | 1303 | Fethiye | 17 | |||||||
4 | 3 | Diğer Kerimesi Hatice | “ | “ | “ | 1309 | “ | 11 | |||||||
12[58] | 1 | 1 | Nazif oğlu Ömer | Rençper | Ölü Nazif | Ölü Habibe | İslam | 1291 | Fethiye | 29 | 2 | ||||
1 | Zevcesi Apşet | Ölü Canbulat | Ölü Hanife | “ | 1300 | “ | 20 | ||||||||
13[59] | 1 | 1 | İsmail oğlu Davut | Çiftçi | Ölü İsmail | Vişman | İslam | 1298 | Fethiye | 22 | 2 | 1 | |||
2 | 2 | Mahdumu Ali | Davut | Hafiza | “ | 1320 | “ | 0 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Hafiza | Ölü Hasan | Ölü Fatma | “ | 1303 | “ | 17 | |||||||
14[60] | 1 | 1 | Mehmet oğlu Yakup | Çiftçi | Ölü Mehmet | Ölü Fatma | İslam | 1265 | Kafkasya | 55 | 2 | 2 | |||
2 | 1 | Zevcesi Fatma | Ölü Mustafa | Ayşe | “ | 1277 | “ | 43 | |||||||
3 | 2 | Kerimesi Nazife | Yakup | Ölü Hanife | “ | 1308 | Fethiye Köyü | 12 | |||||||
4 | 3 | Üveyi Kerimesi Havva | Ölü İbrahim Çavuş | Fatma | “ | 1304 | “ | 16 |
15[61] | 1 | Abdullah oğlu İsmail Hatip | Çiftçi | Ölü Abdullah | Ölü Fatma | İslam | 1265 | Kafkasya | 55 | 2 | 2 | ||||
2 | Mahdumu Yakup | İsmail | Ölü Hafiza | “ | 1303 | Fethiye Köyü | 17 | ||||||||
3 | Zevcesi Hatice | Ölü Ömer | Haviya | “ | 1295 | İhsaniye[62] | 25 | ||||||||
4 | Kerimesi Şerifet | İsmail | Hatice | “ | 1320 | Fethiye | 0 | ||||||||
16[63] | 1 | 1 | Hatuk oğlu Bekir | Rençper | Ölü Hatuk | Ölü Guşan | İslam | 1286 | Kafkasya | 34 | 2 | 2 | |||
2 | 2 | Üveyi Mahdumu Mehmet | Ölü Selim | Fatma | “ | 1316 | Fethiye | 4 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Fatma | Ölü İbrahim | Ölü Ayşe | “ | 1292 | “ | 28 | |||||||
4 | 2 | Kerimesi Havva | Bekir | Ölü Hanife | “ | 1312 | “ | 8 | |||||||
17[64] | 1 | 1 | Hasan oğlu Hacı İlyas | Çiftçi | Ölü Hasan | Ölü Havva | İslam | 1268 | Kafkasya | 52 | 2 | 4 | |||
2 | 2 | Mahdumu Yahya | Hacı İlyas | Ölü Hanife | “ | 1309 | Fethiye | 11 | |||||||
3 | 3 | Diğer Mahdumu Salih | “ | “ | “ | 1312 | “ | 8 | |||||||
4 | 4 | Diğer ” Ömer | “ | “ | “ | 1320 | “ | 0 | |||||||
5 | 1 | Zevcesi Hanife | İbrahim | Havva | “ | 1298 | İhsaniye | 22 | |||||||
6 | 2 | Kerimesi Rukiye | Hacı İlyas | Ölü Hanife | “ | 1305 | Fethiye | 15 | |||||||
1872 | 1 | 1 | İsmail oğlu İshak | Rençper | Ölü Süleyman | Ölü Hacı Paşa | İslam | 1299 | Fethiye | 21 | 2 | 1 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
21[70] | 1 | 1 | Çerkes Ahmet | Rençper | Ölü İbrahim | Fatma | İslam | 1282 | Bayındır Kazası Orta Mescit M. | 38 | 2 | 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 2 | Üvey Mahdumu Alim | Ölü Tahir | Hatice | “ | 1316 | Fethiye | 4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | 1 | Zevcesi Hatice | Abdullah | Fatma | “ | 1298 | Bayındır | 22 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | 2 | Kerimesi Fethiye | Ahmet | Hatice | “ | 1320 | Fethiye | 0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
22[71] | 1 | 1 | Yad Kerim | Rençper | Ölü Süleyman | Ölü Hafize | İslam | 1286 | Rumeli | 34 | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 1 | Zevcesi Hatice | Ölü Hasan | Ölü Havva | “ | 1295 | Fethiye | 25 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
23[72] | 1 | 1 | Ömer oğlu Hasan | Rençper | Ölü Ömer | Ölü Ayşe | İslam | 1287 | Rumeli | 33 | 2 | 1 | |||
2 | 1 | Zevcesi Nazife | Halil | Hafiza | “ | 1298 | Bezdegüme[73] | 22 | |||||||
3 | 2 | Kerimesi Şükriye | Hasan | Nazife | “ | 1320 | Fethiye | 0 | |||||||
24[74] | 1 | 1 | Gerkuş oğlu İlyas | Çiftçi | Ölü Ahmet | Hatice | İslam | 1299 | Burhaniye[75] | 21 | 1 | 1 | |||
2 | 1 | Validesi Hatice | Ölü Süleyman | Ölü Havva | “ | 1275 | Kafkasya | 45 | |||||||
25[76] | 1 | 1 | Haçuk oğlu İbrahim | Çiftçi | Ölü Hüseyin | Ölü Haaham | İslam | 1268 | Kafkasya | 52 | 2 | 2 | |||
2 | 2 | Mahdumu Mehmet | İbrahim | Ölü Rabife | “ | 1303 | Fethiye Karyesi | 17 | |||||||
3 | 1 | Diğer Mahdumu Kerim | “ | “ | “ | 1316 | “ | 4 | |||||||
4 | 2 | Zevcesi Kamile | Ölü İbrahim | Ayşe | “ | 1306 | “ | 14 | |||||||
26[77] | 1 | 1 | Musa oğlu Küçük Osman | Aşar Kolcusu | Ölü Musa | Ölü Havva | İslam | 1260 | Kafkasya | 60 | 4 | 3 | |||
2 | 2 | Biraderi Ömer | Çiftçi | “ | “ | “ | 1271 | “ | 49 | ||||||
3 | 3 | Ömer Mahdumu Ali | Ömer | Ölü Havva | “ | 1313 | Fethiye | 7 |
4 | 1 | Zevcesi Hanife | Ölü Hacı Hasan | Ölü Hafize | “ | 1283 | Kafkasya | 37 | |||||||
5 | 2 | Ömer Zevcesi Havva | Hamus | Hatice | “ | 1295 | İhsaniye | 25 | |||||||
6 | 3 | Ömer Kerimesi Şerife | Ömer | Ölü Hatice | “ | 1306 | “ | 14 | |||||||
7 | 4 | Diğer Kerimesi Kamile | “ | Ölü Havva | “ | 1311 | “ | 9 | |||||||
27[78] | 1 | 1 | Hatuş oğlu Hacı İbrahim | Çiftçi | Ölü Hatuş | Ölü Havva | İslam | 1282 | Kafkasya | 38 | 2 | 1 | 1 | ||
2 | 2 | Mahdumu Yahya[79] | “ | Hacı İbrahim | Ölü Hatice | “ | 1300 | Fethiye Karyesi | 20 | ||||||
3 | 3 | Diğer ” Salih | “ | “ | “ | 1305 | “ | 15 | |||||||
4 | 1 | Yahya Zevcesi Vahide | Ölü Elmas | Hanife | “ | 1307 | “ | 13 | |||||||
28[80] | 1 | 1 | Elmas Zevcesi Hanife | Ölü Bahuç | Ölü Havva | İslam | 1270 | Kafkasya | 50 | 1 | |||||
29[81] | 1 | 1 | Osman Dayı oğlu Salih | Çiftçi | Ölü Osman | Ölü Havva | İslam | 1286 | Kafkasya | 34 | 2 | 1 | |||
2 | 1 | Zevcesi Zeliha | Ölü Mahmut | Ölü Fatma | “ | 1289 | Datbey Karyesi[82] | 31 | |||||||
3 | 2 | Kerimesi Havva | Salih | Zeliha | “ | 1312 | Fethiye Karyesi | 8 |
30[83] | 1 | 1 | Hacı İbrahim oğlu İsmail | Çiftçi | Ölü Hacı İbrahim | Ölü Havva | İslam | 1293 | Fethiye Karyesi | 27 | 2 | 2 | |||
2 | 2 | Mahdumu Ahmet | İsmail | Hanife | “ | 1318 | “ | 2 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Hanife | Ölü Hakuk | Ölü Hatice | “ | 1294 | Bayındır Falaka[84]
Köyü |
26 | |||||||
4 | 2 | Kerimesi Emine | İsmail | Hanife | “ | 1313 | Fethiye Köyü | 7 | |||||||
31[85] | 1 | 1 | Naçuk oğlu Süleyman | Rençper | Ölü Naçuk | Ölü Vahide | İslam | 1265 | Kafkasya | 55 | 2 | 3 | |||
2 | 2 | Mahdumu Ömer | Süleyman | Esma | “ | 1311 | Fethiye Köyü | 9 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Esma | Ölü Akatik | Pizin | “ | 1281 | Kafkasya | 39 | |||||||
4 | 2 | Kerimesi Havva | Süleyman | Esma | “ | 1307 | Fethiye Köyü | 13 | |||||||
5 | 3 | Diğer Kerimesi Fatma | “ | “ | “ | 1319 | “ | 1 | |||||||
3293 | 1 | 1 | Musa oğlu Ahmet | Rençper | Ölü Hasan | Ölü Havva | İslam | 1295 | Fethiye Köyü | 25 | 1 | ||||
33[86] | 1 | 1 | Yaprık oğlu Süleyman | Çiftçi | Ölü Yaprık | Ölü Zeynep | İslam | 1275 | Kafkasya | 45 | 2 | 4 | |||
2 | 2 | Mahdumu İsa | Süleyman | Zize | “ | 1314 | Fethiye Köyü | 6 | |||||||
3 | 1 | Zevcesi Zize | Ölü Nazif | Ölü Hani | “ | 1278 | Kafkasya | 42 | |||||||
4 | 2 | Kerimesi Hanife | Süleyman | Zize | “ | 1303 | Fethiye Köyü | 17 |
5 | 3 | Diğer ” Havva | “ | “ | “ | 1307 | “ | 13 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 | 4 | Diğer ” Nesibe | “ | “ | “ | 1311 | “ | 9 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3495 | 1 | 1 | Abdullah oğlu Osman | Çiftçi | Ölü Abdullah | Ölü Havva | İslam | 1289 | Kafkasya | 31 | 2 | 4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 2 | Mahdumu İshak | Osman | Hafiza | “ | 1312 | Fethiye Köyü | 8 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | 3 | Diğer ” Yakup | “ | “ | “ | 1314 | “ | 6 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | 4 | Diğer ” İsmail | “ | “ | “ | 1319 | “ | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 | 1 | Zevcesi Hafiza | Hacı İbrahim | Fatma | “ | 1290 | Bayındır | 30 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6 | 2 | Kerimesi Hanife | Osman | Hafiza | “ | 1307 | Fethiye | 13 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3596 | 1 | 1 | Musa oğlu Nuri | Rençper | Ölü Musa | Ölü Hafiza | İslam | 1294 | Fethiye Köyü | 26 | 2 | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 2 | Mahdumu İsmail | Nuri | Ayşe | “ | 1320 | “ | 0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 | Zevcesi Ayşe | İbrahim | Fatma | “ | 1297 | İhsaniye Köyü | 23 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Ailenin soyadı: AKBAY, sülalesi: Thauvşe.
- Ailenin soyadı: DOĞAN, sülalesi: Hagur.
97Ailenin soyadı: TOPAL. Kapalı kayıt.
98 Ailenin soyadı: BİRİCİK . Kapalı kayıt.
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
41[90][91][92] | 1 | 1 | Bat oğlu Şerif | Rençber | Ölü Bat | Ölü Behiye | İslam | 1266 | Kafkasya | 54 | 1 | 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 2 | Mahdumu Kaşif | Şerif | Ölü Fatma | “ | 1303 | Fethiye Köyü | 17 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | 3 | Diğer ” Hamit | “ | Ölü Hatice | “ | 1312 | “ | 8 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | 1 | Zevcesi Havva | Ahmet | Fatma | “ | 1301 | Medekse | 19 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | 1 | Zevcesi Keziban | Hasan | Emine | “ | 1303 | Aydın | 17 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
44105 | 1 | 1 | Hatuk oğlu Ali | Çiftçi | Ölü Hatuk | Ölü Havva | İslam | 1265 | Kafkasya | 55 | 2 | 3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 | 2 | Mahdumu Kazım | Ali | Ölü Hanife | “ | 1304 | Fethiye Köyü | 16 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3 | 3 | Diğer ” Hasan | “ | “ | “ | 1306 | “ | 14 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4 | 4 | Diğer ” Kerim | “ | Hamide | “ | 1320 | “ | 0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5 | 1 | Zevcesi Hamide | Ölü Tarık | Ölü Fatma | “ | 1296 | “ | 24 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
71 64 6
47108 Zepkaç oğlu Süleyman Ölü Zepkaç Ölü Saime İslam 1274 Kafkasya
- Ailenin soyadı: BAŞOL, sülalesi: Thauvşe.
- Ailenin soyadı: UĞUZ, sülalesi: Thavkho.
- Ailenin soyadı: YALÇIN, sülalesi: Şhalakho.
- Deftere tescil tarihi: 1323. Ailenin soyadı: GEYİK, sülalesi: Thavkho. Kapalı kayıt.
48[93] Çerkez İbrahim oğlu İsmail Rençper Ölü Molla Hasan Ölü Havva İslam 1305 Burhaniye
[94] Çerkez Mehmet Rifat Efendi Köy Ölü Hacı Cafer Ölü Havva İslam 1260 Filibe İmarat
49
İmamı Mahallesi
- [95] Kara Mehmet oğlu İbrahim Ölü Mehmet Fatma İslam 1298 Tire Çobanköy
- [96] Naşuk oğlu Musa Ölü Osman Ölü Hafize İslam 1298
- [97] Çerkez Halil oğlu İdris Halil Emine İslam 1303 Bezdegüme
Havgaz oğlu Ahmet Kerimesi
- Ölü Ahmet Ölü Feride İslam 1313 Burhaniye
Ayşe
[98] Manastır Muhacirlerinden Rençper Ölü Nazif Lütfiye İslam 1285 Kafkasya
54
Süleyman
[99] Manastır Muhacirlerinden Ali Rençper Ölü Nazif Ölü Subkiye İslam 1295 Manastır Perperice
55
Neve Köyü
[100] Siroz Muhacirlerinden İbrahim Rençper Ölü Mahmut Ölü Hanife İslam 1306 Siroz Hamamdos
56
Köyü
57[101] Siroz Muhacirlerinden Ahmet Rençper Ölü Mahmut Hatice İslam 1291 Siroz
[102] Siroz Muhacirlerinden Hamit Okur Ölü Hasan Ölü Ayşe İslam 1295 Siroz
58
Yazar
- [103] Ali Bey oğlu Hasan Rençper Ölü Pişmaf Ölü Hatice İslam 1305 Burhaniye
- [104] Siroz Muhacirlerinden Zekeriya Rençper Ölü Mirze Ölü Nakile İslam 1290 Siroz
- [105] Siroz Muhacirlerinden Ömer Rençper Ölü Hüseyin Ölü İslam 1277 Siroz Hamamdos
- [106] Ali Tekir Kamil Nimet İslam 1950 Burhaniye
- [107] Hüseyin Çiftçi Mehmet Nazile İslam 1320 Nevrekop
- [108] Murat Çiftçi Muhittin Havva İslam 1320 Manastır
[109] Hüseyin Çoban Çiftçi Hasan Hafize İslam 15.Ma Kaya Köy
65
r.29
66[110] Mehmet Rençper Mustafa Melek İslam 1330 Ertuğrul
67127 Hasan Çiftçi Mehmet Rabiye İslam
[1] ∗ Yerel tarih araştırmacısı – Okul müdürü Torbalı – İzmir. ([email protected])
[2] Çerkezler Şapsığ aksanıyla Rumeli’ye “Wormelij” veya “Wormeli” demektedir.
[3] Nüfus defteri incelendiğinde Rumeli ve Fethiye doğumlu kişilerin kaydı karşımıza çıkmaktadır.
[4] Kırım ve Kafkas Göçleri konusunda yapılan örnek bir çalışma için bakınız: Abdullah Saydam, Kırım ve Kafkas göçleri(1856-1876), Ankara, 1997,TTK. Justin MCCarthy, Ölüm ve Sürgün, İnkılâp Kitapevi, 6. Baskı, Çeviren Bilge Umar, İstanbul, 1998, s.32 ve devamı.
Tire ilçesi Gökçen Beldesi.
[5] Hane:17 Birey sıra no: Hasan oğlu Hacı İlyas, 1268 Kafkasya doğumlu. Ailenin soyadı: DİRİK.
[6] Osmanlı coğrafyasının çeşitli bölgelerinde yaşayan Müslüman ahalinin neden Anadolu”yu tercih ettiğini Prof.
Karpat şöyle açıklıyor: “Gelenler, Türkiye”deki toplumla kendisi arasında tarih, kültür ve din birliği görüyordu. O devirde, Girit’te, Rumca konuşan Müslüman bir Giritli, vatanı olarak Türkiye”yi görüyordu. Balkanlardan ve adalardan gelen muhacirlerin, Pomak, Giritli, Boşnak, Arnavutların hemen hepsi “Türk” değildi. Ama bunlar kendilerini siyasî olarak “Türk” görüyordu. Göçlerin yeni bir toplum oluşturma konusunda yaptığı katkıyı anlatırken Prof. Karpat bir başka önemli ayrıntıya dikkat çekiyor: “Her yerde olduğu gibi Osmanlı devletinde de göçmenler fakirdir, geldiği toplumun yabancısıdır. Sosyal sınıf olarak da en alt tabakada yer alırlar. Hâlbuki Osmanlıda muhacirler iyi karşılanmıştır. Bunun temel sebebi İslam kültüründe yer alan muhacire iyi muamelede bulunma felsefesinin özümsenmesidir”. Nitekim yerli halk da muhacire yardımcı olmak için elinden gelen yardımı esirgememiştir. Böylece, büyük bir kaynaşma kolayca halledilmiştir. Bakınız: Kemal Karpat, Osmanlı Nüfusu (1830-1914), (Çeviren Bahar Tırnakçı), İstanbul, 2003.
[7] 12 Ekim 2011 tarihli 1955 doğumlu Ahmet Atik anlatımı.
[8] Başbakanlı Osmanlı Arşivi (BOA) , Fon kodu: BEO , Tarih: 28 Z 1325, Dosya no:3239, Gömlek no:242915
“Ödemis kazası dahilinde Ertuğrul ve Burhaniye karyelerinde sakin muhacirlerin eşkıya tecavüzatından muhafazaları”.
[9] Hacı İlyas Kafkas Kartalı Şeyh Şamil’in askerlerindedir. (Ali Atik ile 12 Ekim 2011 tarihli görüşme.)
[10] http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0lkkur%C5%9Fun,_%C3%96demi%C5%9F, köy muhtarı 1958 doğumlu Sayın Muammer Özel ve 1946 doğumlu Sayın Remzi Tekir anlatımları(8 Ekim 2011 tarihli köyde yapılan görüşme).
[11] 2006 çıkan 5490 sayılı yeni nüfus yasasına göre nüfus kayıtlarının özlük bilgileri olması gerekçesiyle mahkemeler haricinde incelenmesi izni kaldırılmıştır.
[12] Prof.Dr. Nejat Göynüç, “Hane deyimi hakkında”, İ.Ü.E.F. Tarih Dergisi 32, (1979), s.331–348 14 Orijinal defterlerde “İsim ve şöhreti” ibaresi vardır.
[13] Orijinal defterlerde “sıfat ve sanatı” ibaresi vardır.
[14] Bunun nedenini Çerkez kültüründe genç yaşta evlenmenin ayıp olduğu inancı olduğunu düşünmekteyim. 17 Hazarlar konusunda en yakın bir araştırma için bakınız: Kevın Alan Brook, Bir Türk İmparatorluğu Hazar Yahudileri,(Çeviri: İsmail Tulçalı), Nokta kitap Yayınları, İstanbul, 2005.
[15] “Güzel günün adamı” anlamındadır. Remzi Tekir ile yapılan görüşme.
[16] Çerkez isimleri ve anlamları konusunda bakınız: http://cerkez.blogspot.com/2007/07/erkes-isimleri-veanlamlari.html ,http://www.adigeodasi.tr.gg/%C7ERKEZ-%26%23304%3BS %26%23304%3 BMLER %26%23304%3B.htm http://www.cerkes.gen.tr/cerkes-isimleri-ve-anlamlari/
[17] Hane no: 28. “Elmas zevcesi Hanife”.
[18] Aynı tarihte Bayındır ilçe merkezi ve 5 köy hariç diğer toplam 39 idari birimde cinsiyet durum oranları şöyledir: Erkek % 50.68, kadın % 49.31. Bakınız: 2009 yılı Ülfet Onart Lisesi Tübitak Tarih Proje Araştırması. 1320 yılında Aydın vilayetinde toplam yerli erkek nüfusu % 50.13, yerli kadın nüfusu ise % 49.87 oranındadır. 22 Torbalı nüfus müdürlüğü arşivinde incelediğim defterlerde kayıtlarda erkek için “ Müteveffa”, kadın için “ Müteveffiye” yazılıdır.
[19] Kimi kayıtlarda sadece “Fethiye” yazmasına rağmen, bazı kayıtlarda “Fethiye Köyü” , bazısında ise “Fethiye Karyesi” yazılmıştır.
[20] Ödemiş Ertuğrul Köyü.
[21] Ödemiş Ortaköy.
[22] Orta Mescit Mahallesi.
[23] Ödemiş Konaklı Beldesi.
[24] İlkkurşun Köyü.
[25] Bayındır Zeytinova Beldesi.
[26] Ödemiş Yolüstü Köyü.
[27] Ödemiş Günlüce Köyü.
[28] Kele Mahallesi.
[29] Hane 36 “Topal Yusuf oğlu Murat”.
[30] Hane:28.32,36,39,40,42.
[31] Yismeyl Özdemir ÖZBAY, Mitoloji ve Nartlar’, Kafdağı Yayınları, Ankara, 1990,
http://www.circassiancenter.com/cc-turkiye/edebiyat/efsaneler/017_cecennart.htm.(ET.19/10/2011)
[32] Her ailenin bir sembol veya işareti diyebileceğimiz cixne’si vardır. http://www.cerkes.net/bilgi-deposu/abhazapsuva-sulale-arma-sembol-t10138.html (ET:12/10/2010), http://www.cerkes.net/bilgi-deposu/sapsig-sulalesembol-arma-t10143.html (ET:12/10/2010).Sülale isimleri köy muhtarı 1958 doğumlu Sayın Muammer Özel ve 1946 doğumlu Sayın Remzi Tekir yardımıyla tespit edilmiştir. Kendilerine teşekkür ederim.
[33] Hane: 1.3.4.6.9.10.11.12.13.15.16.17.19.20.23.25.27.29.30.33.34.35.38.39.41.42.44.45.46.
[34] Hane: 2.5.7.8.11.14.18.21.22.24.26.28.31.32.36.37.40.43.
[35] Hane 4 “Yapruk oğlu ….YAPRAK”, Hane 25 “ Haçuk oğlu …HAÇUK”, Hane 41 “ Bat oğlu..BATI” gibi. 40 1323 yılı: Hane 47,48, 49,1325 yılı: 50, 1327 yılı: 51, 1329 yılı: 52,53, 1330 yılı: 54, 55, 1331 yılı: 56,57,58, 1335 yılı: 59,60, 1926 yılı: 61,62, 1947 yılı: 63, 64, 1955 yılı: 65, 1958 yılı:66, 67.
[36] Köy bekçisi.
[37] Ailenin soyadı: KAYIN, Kapalı kayıt.
[38] 1320 sayımındaki defterlerde “isim ve şöhreti” ibaresi yazılıdır.
[39] 1320 sayımındaki defterlerde “Sıfat ve sanatı” ibaresi yazılıdır
[40] “Pederi”
[41] “Validesi”
[42] Ailenin soyadı: ÇAYIR (KÖKTÜRK), sülalesi: Ş’avo.
[43] sayımındaki defterlerde erkek için “müteveffa”, bayan için” müteveffiye” yazılıdır.
[44] Çerkesiztan olmalıdır.
[45] Erkek çocuğu.
[46] Eşi.
[47] Ailenin soyadı: ŞEKER, sülalesi: Hagur.
[48] Ailenin soyadı: YAPRAK, sülalesi: Şowoeş.
[49] Ailenin soyadı: KAVAK . Kapalı kayıt.
[50] Ailenin soyadı: AKSU.
[51] Ailenin soyadı: KAYA. Kapalı kayıt.
[52] Kapalı kayıt.
[53] Ailenin soyadı: DEMİR, sülalesi: Thavkho.
[54] Ailenin soyadı: TOPRAK, sülalesi: Ratuk.
[55] Kapalı kayıt.
[56] Ödemiş Ortaköy.
[57] Kızı.
[58] Ailenin soyadı: ÖZDEMİR, sülalesi: Mamıj.
[59] Ailenin soyadı: VURAL, sülalesi: Thavkho.
[60] Ailenin soyadı: VURGUN. Kapalı kayıt.
[61] Ailenin soyadı: AGARTAN, sülalesi: Psavko.
[62] Ödemiş Ertuğrul Köyü.
[63] Ailenin soyadı: ATİK, sülalesi: Thauvşe.
[64] Ailenin soyadı: DİRİK, sülalesi: Tlepşuk.
[65] Ailenin soyadı: BAYOL, sülalesi: Thauvşe.
[66] Ailenin soyadı: GİRGİN, sülalesi: Tlepşuk.
[67] Sahatkeri olmalı.
[68] Ödemiş Konaklı Beldesi.
[69] Ailenin soyadı: USLU . Kapalı kayıt.
[70] Ailenin soyadı: ÇEKEN .Kapalı kayıt.
[71] Ailenin soyadı: BARDAK. Kapalı kayıt.
[72] Ailenin soyadı: BARUT, sülalesi: Hağur.
[73] Ödemiş Yolüstü Köyü.
[74] Ailenin soyadı: TERKOS .Kapalı kayıt.
[75] Ödemiş İlkkurşun Köyü.
[76] Ailenin soyadı: HAÇUK, sülalesi: Bcaşko.
[77] Ailenin soyadı: KÜÇÜK. Kapalı kayıt.
[78] Ailenin soyadı: ATEŞ. Kapalı kayıt.
[79] “Askerde”. 28 Kanunevvel (1)331.
[80] Ailenin soyadı: ELMAS. Kapalı kayıt.
[81] Kapalı kayıt.
[82] Ödemeiş Günlüce Köyü.
[83] Ailenin soyadı: ÇARDAK, sülalesi: Şhalakho.
[84] Bayındır Zeytinova Beldesi.
[85] Ailenin soyadı: GÜRKAN . Kapalı kayıt. 93 Ailenin soyadı: TEKGÜL .Kapalı kayıt.
[86] Ailenin soyadı: YAMAK, sülalesi: Şowoeş
[87] Ailenin soyadı: MUTLU, sülalesi: Miş’e.
[88] Ailenin soyadı: KAVAK. Kapalı kayıt.
[89] Ailenin soyadı: BAŞ. Kapalı kayıt.
[90] Ailenin soyadı: BATI, sülalesi: Tlepşuk.
[91] Kapalı kayıt.
[92] Ailenin soyadı: OKKA. Kapalı kayıt.
[93] Ailenin soyadı: BİREL. Kapalı kayıt.
[94] Ailenin soyadı: BAŞARAN . Kapalı kayıt.
[95] Deftere tescil tarihi:1325. Ailenin soyadı: KARA.
[96] Deftere tescil tarihi:1327. Ailenin soyadı: AK. Kapalı kayıt.
[97] Deftere tescil tarihi:1329. Ailenin soyadı: KUTLU. Kapalı kayıt.
[98] Deftere tescil tarihi:1330. Ailenin soyadı: ERSÖZ, sülalesi: Psavko.
[99] Ailenin soyadı: TEKKURŞUN, sülalesi: Psavko.
[100] Deftere tescil tarihi:1331. Ailenin soyadı: SEREN, sülalesi: Şage.
[101] Ailenin soyadı: GÜNEY, sülalesi: Hatko (Abzakh).
[102] Ailenin soyadı: BAHAR, sülalesi: Ğuşıy.
[103] Deftere tescil tarihi:1335. Ailenin soyadı: BAYKAL. Kapalı kayıt.
[104] Ailenin soyadı: YETİK. Kapalı kayıt.
[105] Deftere tescil tarihi:1926. Ailenin soyadı: SEREZ. Kapalı kayıt.
[106] Ailenin soyadı: TEKİR, sülalesi: Natkho.
[107] Deftere tescil tarihi:1947. Ailenin soyadı: AKŞİT. Bayındır Arıkbaşı Köyü 139 haneden nakil geldi.
[108] Bayındır Arıkbaşı Köyü 117 haneden nakil geldi. Ailenin soyadı: TUNGA, sülalesi: Xuace.
[109] Ödemi Kayaköy’den nakil geldi. Deftere tescil tarihi:1955. Ailenin soyadı: ÇOBAN
[110] Ödemiş Ertuğrul Köyü’nden nakil geldi .Deftere tescil tarihi:1958. Ailenin soyadı: ÖZGÜN, sülalesi: Thauvşe. 127 Ailenin soyadı: ÖZER, sülalesi: T’eşu.
Yorumlar