Ottuz altinçi (36-) Ders – Bar Yoq
Polat Amérikida işleydu. U Şincañğa bérip tuğqan yoqlaşni oylap, dosti Aygüldin Şincañniñ ehvalini soraydu.
1 — Aygül, hazir Şincañda alma barmu?
2 — He’e, hazir küz pesli, şuña çoqum alma bar.
3 — Yazda alma ciqmu?
4 — Yaq, yazda alma bek az.
5 — Neşpütçu?
6 — Neşpüt küzde ciq, biraq qişta neşpüt bek az bolidu. Etiyazda téximu az, hem tolimu qimmet. Altinçi ve yettinçi aylarda neşpüt tépilmaydu.
7 — Qiş peslide qar barmu?
8 — He’e, Şincañniñ şimalida qar bar. Emma Qeşqerde qar yoq déyerlik.
9 — Ürümçide yamğur köp yağamdu?
10 — Yaq. Ürümçide ançe köp yamğur yağmaydu. Lékin Ğulcida Ürümçidin köp yamğur yağidu.
11 — Şamal çiqamdu?
12 — Etiyazda da’im şamal çikidu, lékin yazda ançe şamal çiqmaydu. Küzde adette şamal yoq.
13 — Altayniñ havasi qandaq?
14 — Yazda u yerniñ havasi ançe issiq emes, Ürümçidin salqin. Qişta hava bek soğuq. Amérikiniñ havasi qandaq?
15 — Amérikiniñ havasi Şincañniñkige oxşimaydu. Şimalda qişta qar bar. Cenubda qar yoq, u terepte bezide qattiq boran çiqidu.
Otuz Altıncı (36.) Ders – Var Yok
Polat Amerikada çalışıyor. O Sincan’a gidip akrabasını ziyaret etmeyi düşünüp, dostu Aygül’e Sincan’ın durumunu soruyor.
1 Aygül, şu anda Sincan’da elma var mı? — 2 Evet, şu anda sonbahar (güz) mevsimi (faslı), bu yüzden kesinlikle elma var. — 3 Yazın (yazda) elma çok mu? — 4 Hayır, yazın elma çok az. — 5 Ya Armut? — 6 Armut sonbaharda çok, ama kışın (kışta) armut çok az oluyor. Baharda daha da az, hem çok pahalı. Haziran ve Temmuzda armut bulunmaz. — 7 Kış mevsiminde (faslında) kar var mı? — 8 Evet, Sincan’ın kuzeyinde kar var. Ama Kaşgar’da [hiç] kar yok neredeyse. — 9 Ürümçide yağmur çok yağıyor mu? — 10 Hayır, Ürümçi’de o kadar fazla yağmur yağmıyor. Ama Gulca’da Ürümçi’den [daha] çok yağmur yağıyor. — 11 Rüzgâr çıkıyor mu? — 12 Baharda daima rüzgâr çıkıyor, ama yazın o kadar [çok] rüzgâr olmuyor. Sonbaharda genelde rüzgâr yok. — 13 Altay’ın havası nasıl? — 14 Yazın o yerin havası çok sıcak (ısı) değil, Ürümçi’den serin. Kışın hava pek soğuk. Amerika’nın havası nasıl? — 15 Amerika’nın havası Sincan’ınkine benzemiyor. Kuzeyde kışın kar var. Güneyde kar yok, o tarafta bazen (bazıda) sert (katı) fırtına çıkar.