Türkçe Tarih

Uygurca 28. Ders

Yigirme sekkizinçi (28-) Ders – Tekrar

Sohbet derslerinin yarısı bitti. Bundan sonra daha çok gerçek yaşamdan örnekler, gerçek edebiyat örnekleri ile Uygurca öğrenmeye devam edeceğiz.

Dinleme: Bu dersin dinlemesi gerçek bir Uygurca kitaptan parça. Yani tamamen edebi bir dile sahip. Şimdilik bildiğiniz kelimelerle konuyu anlamaya çalışın, bilmediğiniz yerlerde anlamak için ses tonlarından yardım alın. İleriki derslerde bu kitaptan bir kısmı çalışacağız. Şimdilik anlayabildiğiniz sizi mutlu etsin, anlayamadığınız ise sizi meraklandırsın.

https://turkcetarih.com/uploads/mp3/28-ders-dinleme.mp3?_=1
Son yedi derste öğrendiğimiz bazı sözler:

tes: zor

bekmu: çok mu, çok fazla (-mu pekiştirme olarak kullanılıyor)

yuymaq: yıkamak (Anadolu ağızlarında yumak)

köp: çok

köpinçe: çoğunluk, çoğu zaman

köpçilik: çoğunluk

ték**ist**: metin

xapa: kızgın

çaqirmaq: çağırmak

g**é**p: söz, laf

yetmek: ulaşmak

yetküzmek: ulaştırmak

tirişmaq: çalışmak, gayret etmek

tirişçan: çalışkan, gayretli

ene: ana (ünlem), Allah (ünlem)

taze: temiz

taziliq: temizlik

meşq: pratik, antreman, alıştırma

meşq işlimek/qilmaq: pratik yapmak, alıştırma yapmak

qiziq: ilginç (kızık)

iken: imiş

boldi: yok, gerek yok, oldu, tamam

ata: baba

ana: anne

yaq: hayır

turmaq: durmak, kalkmak, yaşamak

zavut: fabrika

dada: baba

déhqan: çiftçi

ini: küçük erkek kardeş

aka: ağabey (ağa)

siñil: küçük kız kardeş

orunduq: sandalye

tala: 1- dışarı, 2 – bozkır, dala

hazir: şu anda, şimdi

izdimek: aramak (izlemek)

somka: çanta

ekelmek: getirmek (alıp gelmek > egelmek)

aparmaq götürmek (alıp varmak > aparmaq)

Sizin muhtemelen farketmiş olduğunuzu düşünerekten bunu söylemeyi biraz geciktirdik: Uygurcada kaynaştırma olarak n harfi yoktur. Yani “onun kitabında” derken, araya n harfi koyulmaz, şöyle: diyilir: “uniñ kitabida”. Eski metinleri tekrar dinlerken buna dikkat edersiniz. içide (içinde), yénida (onun yanında), yéniñda (senin yanında)

Şimdiki zaman fiil çekimleri için 22. dersteki tabloya geri dönünüz.

-(A)yli eki de aklımızdan çıkmasın: kéleyli (gelelim), izdeyli (arayalım), barayli (barayli)

Exit mobile version