Yigirme tötinçi (24-) Ders
Töt oquğuçi meşq işlimeyvatidu.
1 — Siler néme iş qilivatisiler?
2 — Biz taziliq qilivatimiz. Siler meşq işlivatamsiler?
3 — Yaq, biz işlimeyvatimiz. Biz bir hikaye oquvatimiz. Bu hikaye bek qiziq iken (1) .
4 — Yaxşi, kéyin bizmu muşu hikayini oquyli.
5 — Biz bu kitapni silerge ariyet bérimiz.
6 — Boldi (2) . Rehmet. Biz bu kitabni kütüpxanidin ariyet alimiz.
Yirmi dördüncü (24.) Ders
Dört öğrenci pratik yapmıyor.
1 Sizler ne yapıyorsunuz? — 2 Biz temizlik yapıyoruz. Siz pratik yapıyor musunuz? — 3 Hayır, biz çalışmıyoruz. Bir bir hikaye okuyoruz. Bu hikaye çok ilginç imiş. — 4 Pekiyi, sonra biz de bu hikayeyi okuyalım. — 5 Biz bu kitabı sizlere ödünç veririz. — 6 Gerek yok (oldu). Sağ ol. Biz bu kitapı kütüphaneden ödünç alacağız.
NOTLAR. — (1) Altıncı derste sözlerini öğrendiğimiz ayrılık şarkısını bir kez daha dinleyiniz. Bu şarkının birinci mısrasındaki tolğan sözündeki -ğan ekini daha öğrenmemiştik. Uygurcada -ğan-gen-qan-ken olan ekler bizde -(y)en-(y)an olmuştur. Bu ekin, Uygurcada, bizdekiyle aynı şekilde kullanılmasının yanı sıra birde -mış-miş anlamı verdiği olur. Yani eğer “kelgen kişi” dersek “gelen kişi” demiş oluruz. Ama eğer “kişi kelgen” dersek, “kişi gelmiş” demiş oluruz. Buna göre “iken” sözü de bizdekinden farklı olarak “imiş” anlamına gelmektedir. Hatta “kelgen iken > kelgenken” sözü bizdeki gelmişmişe denktir. — (2) Boldi (oldu), Uygurcada “oldu, yeter, tamam” anlamlarında olup çoğunlukla olumsuzluk bildirir. Yani bu metinde boldi derken kitabı onlardan almayı istemediğini belirtiyor.