Yazar: Prof. Dr. Halil İnalcık
Mustafa Kemal’in önderliğinde Kuvâ-yi Milliye’nin yarattığı Türkiye devleti kurulunca, tarih görüşü kökünden değişti. Türk tarihi, Orta Asya’dan Akdeniz’e kadar uzayan bir coğrafyada Türk kavminin tarihi olarak ele alındı ve Osmanlı tarihi Türk tarihinin bir parçası olarak milli görüşle yorumlanır oldu. Cumhuriyet Türkiye’sinde bir İslami cemaatten bir Türk milleti yaratılmak istendi. Türk kimliği, Türk vatandaşlığı tüm öbür kimliklerin üstünde hakim bir kimlik, bir devlet politikası olarak ortaya atıldı. Mustafa Kemal Batı emperyalizmine karşı büyük mücadeleyi örgütlerken, tüm Asya milletleri, Orta Asya, Hindistan ve Çin, onun milli mücadelesini kendi mücadeleleri olarak benimsediler. Gandhi, Türk milli mücadelesini desteklemek için, İngiltere’nin asker toplamasına karşı, müslümanlarla non-cooperotion hareketini başlattı. Türkiye kapitulasyonları kaldırınca, Çin bunu örnek olarak kapitülasyonları kaldırdı. Afganistan’da, İran’da, milli hareket Mustafa Kemal örneğini izledi.
Kaynak:
Prof. Dr. Halil İnalcık’ın 29 Mart 2006 tarihinde Ankara Üniversitesi Rektörlüğü 100. Yıl Salonu’nda sunduğu “Tarih ve Politika” konulu konferans metni, s.1