Balkanlardan son çekildiğimiz yerlerden birisi bugün Arnavutluk sınırları içersinde kalan İşkodra’dır. İşkodra’dan en son 23 Nisan 2013 günü bayrağımız Karadağ kralı Nikolaya teslim edilmesiyle elimizden çıkan son kalemiz oldu. [1]
2002 yılın Mart ayında Torbalı Askerlik Şubesi kayıtlarına göre seferberlikten dönenlerin listesini incelerken (toplam 391 kişi) mevcut kayıtlara göre köy köy bu kişilerin takibini yapmaya karar verdim. İdari yönden 1933 yılına kadar Torbalı ilçesine bağlı iken şuan Kemalpaşa ilçesine bağlanan Cumalı köyünde elimdeki mevcut listedeki kişileri sorarken köy halkından Mehmet Taşkınç [2] bana İşkodra kuşatmasından kaçırılan alay sancağından söz etti. Mehmet Taşkın büyüklerinden Alay sancak çavuşu köy ahalisinden olan köyde Hasan Çavuş [3] olarak adlandırılan kişinin İşkodra muhasarasında alay sancağını beline sararak köye getirip camiye teslim ettiğini duyduğunu söyledi. Aynı bilgi köy muhtarı [4] Mustafa Topuz tarafından da teyit edildi. Ancak gece çok geç olduğu ve sancağın artık deforme olmak üzere olduğu , bir sırığa sarılı vaziyette bulunduğu için sancağı bizzat görme şansım olmadı. Muhtar çeşitli defalar köyde alay sancağı olduğunu üst makamlara yazdığını ancak ilgilenen olmadığını belirtti. Gece bölgedeki en yüksek askeri garnizon olan Ege Ordusu nöbetçi amirliğine telefonla sancak ve köyün konumu hakkında ve edindiğim bilgiler sözlü olarak iletildi.
Ertesi günü sabaha karşı Ege Ordudan verilen emir üzerine Kemalpaşa Jandarma Bölük komutanlığınca muhtar nezaretinde camiden sancağın alınıp önce Kemalpaşa’ya ardından İzmir müzesine götürüldüğünü, müzede uzmanlar ve askeri yetkililer tarafından incelenerek sancağın İşkodra alayına ait olduğunu öğrenildiğini köy muhtarı tarafıma sözlü olarak bilgi verdi. Sancağın askeri mevcutlu olarak askeri müzeye gönderildiğini daha sonra tarafıma Ege Ordu Komutanlığı kurmay başkanlığı tarafından tarafıma gönderilen teşekkür yazısından öğrendim. [5] Şuan ilgili sancağın tamir edilerek İstanbul’da bulunan askeri müzede sergilendiğini veya koruma altına alındığını düşünüyorum. Köy muhtarı Fevzi Lütfü Taşkın [6] bu onuru köy girişine diktirdiği levha ile bilgilendirme yapmıştır. [7]
Ek1: Foto 1
23 Nisan 1913 İşkodra’da bayrağımızın Karadağ kralı Nikolaya teslim edilmesi (Mehmet Tütüncü arşivi)
Ek2:Foto 2
Necat Çetin arşivi
Hasan Çavuş’un 7/7/1321tarihli (1905 M. Yılı) nüfus kaydı [8]
| Hane
No |
E | B | İsim ve şöhreti | Sanat ve sıfatı | Pederi | Validesi | Dini |
D.Tarihi |
D.yeri | |
| 21 [9] | 1 | 1 | Kölemen oğlu Hasan | Çiftçi | Ölü Ahmet | Ölü Ümmü | İslam |
1285 |
Cumalı | |
| 2 | 2 | Kardeşi Ahmet | “ | “ | “ | “ |
1291 |
“ | ||
| 3 | 3 | Diğeri Mehmet | “ | “ | “ |
1279 |
“ | |||
| 4 | 4 | Hüseyin | Kölemen oğlu Mahmut | Zeynep | “ |
1315 |
“ | |||
| 5 | 5 | Oğlu Mustafa | Kölemen oğlu Hasan | Kezban | “ |
1320 |
“ | |||
| 6 | 1 | Anası Ümmü | Öküz Hasan | Ölü | “ |
1251 |
“ | |||
| 7 | 2 | Mehmet karısı Zeynep | Ölü Salih | Ölü Elif | “ |
1287 |
“ | |||
| 8 | 3 | Hasan karısı Kezban | Kılı Boz İbrahim | Ümmü | “ |
1301 |
Bayındır | |||
| 9 | 4 | Kardeşinin kızı Ümmü
Gülsüm |
Kölemen oğlu Mehmet | Zeynep |
“ |
1311 | Cumalı | |||
| 10 | 6 | Kardeşinin oğlu Ahmet | “ | “ | “ |
1317 |
“ |
Ek3:Foto 3
Necat Çetin arşivi
Çalışmada yardımlarını ve bilgilerini esirgemeyen Sayın Mehmet Taşkın’a, Sayın Mustafa Topuz’a ve 2009 yılından beri ve şuan köy muhtarı Sayın Nail Serin’e teşekkürlerimi bir borç bilirim.
[1] – Bakınız Ek1: Foto 1
[2] – İbrahim oğlu 1939 doğumlu. Okur-yazar. Halen aynı köyde ikamet eder.
[3] – Ekte Hasan Çavuş’un 7/7/1321 tarihli son Osmanlı nüfus esas kaydı verilmiştir. Aile bugün ÇAKMAK soyadını kullanmaktadır
[4] – Mehmet Hulusi oğlu 1960 doğumlu Cumalı köyü muhtarı. (1999-2005 yılları arası köy muhtarı)
[5] – Ekte sunulmuştur.Ek2:foto 2
[6] – 2005-2009 yılları arası köy muhtarıdır.
[7] – Foto ekte sunulmuştur. Ek: Foto3
[8] – Cumalı köyü/mahallesi muhtarlık arşivi Nüfus esas defteri
[9] – Yenileme ile hane numarası 19 olmuştur. Aile fertleri ÇAKMAK soyadını kullanmaktadır.