Prof. Dr. Mevlüt ÇELEBİ – Dr. Öğr. Üyesi, Nejdet BİLGİ
Necat Çetin ile 1983 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nün ikinci sınıfına geçince tanıştık. Sınıfımıza Erzurum’dan yatay geçişle gelen bir arkadaşımızdı. Sanki birinci sınıfı da beraber okumuşuz gibi, kısa süre içerisinde hepimizle kaynaşan Necat, samimi, içten ve yardım sever bir kişilikti. Sınıfça kendisine “Arap Kadri” lakabını takmıştık. Rahmetli arkadaşımızın hatırladığımız özelliklerinden biri de, akademisyen olma arzusuydu. Bilhassa Osmanlı tarihine ilgisi vardı ve alanla ilgili çalışan hocalarımızla sıkı ilişki içerisindeydi.
1986’da mezun olduktan sonra her birimiz bir yerlere savrulduk. Necat, Osmanlı Tarihi çalışma arzusunun peşine takıldı fakat ilk yıl olmadı. Sonra, büyük çoğunluğumuz için yeni bir kapı, yeni bir umut olan Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nde yüksek lisansa başladı. Aynı zamanda İzmir Türk Koleji’nde de öğretmenlik yapıyordu. Maddi sıkıntılar nedeniyle Necat, Milli Eğitim Bakanlığı’na geçerek öğretmenliğe başvurdu ve bir süre Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin farklı yerlerinde çalıştı. Buralarda kaldığı dönem, Türkiye’nin PKK teröründen en çok muzdarip olduğu yıllardı. Doğu ve Güneydoğu’da görev yapmak Necat’ın duygu ve bilhassa düşünce dünyasında köklü değişiklikler meydan getirdi. Kendi ifadesiyle Bitlis’e “sosyalist” olarak giden Necat, İzmir’e “Türkçü” olarak döndü. İzmir’e döndükten sonra yarım bıraktığı yüksek lisansını tamamlayarak uzman öğretmen oldu. 1990’ların ikinci yarısından itibaren Necat, büyük bir şevkle ve bitmek tükenmek bilmeyen bir enerjiyle yerel araştırmalara yöneldi. Bir mezar taşı, bir kitabe veya bir defter peşinde üşenmeden dağ tepe dolaştı. Alan çalışmalarının yanı sıra öğrencilerinin TÜBİTAK projelerine de destek veren Necat, çalışmalarının sonuçlarını önce Torbalı’nın yerel gazetelerinde yayınladı. 2000’li yıllarda Necat, yerel çalışmalarını, sıkça toplanan sempozyumlarla Türkiye çapında paylaşmaya, bilim dünyasına sunmaya başladı. Necat’ın tarih camiasının popüler bir şahsiyeti haline gelmesi de bu dönemdeki çalışmaları sayesinde oldu. Askerlik şubesi kayıtları, nüfus kayıtları, kitabeler, alan çalışmalarının sonuçları, sözlü tarih çalışmaları Necat’ı Türk tarih camiasında, bu anlamda akla ilk gelenlerden biri haline getirdi.
Necat’ın tarihçiliğimizde bıraktığı en önemli iz, tarih eğitimi almasına rağmen akademik camia dışında kalarak öğretmenlik yapan meslektaşlarımızın alana yapabileceği katkıları göstermiş olmasıdır. Bu yönüyle Necat’ın öncü ve örnek bir rol oynadığı kolaylıkla ifade edilebilir.
***
16 Mart 1963 tarihinde İzmir Torbalı ilçesine bağlı Ormanköy’de doğan Çetin, Torbalı Lisesini bitirdi. 1982 yılında Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’ne girdi. 1983 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’ne yatay geçiş yaptı. 1986 yılında Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’nden mezun olan Necat Çetin, 1987 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde yüksek lisansa başladı. 1990 yılında askerlik görevi dolayısıyla ara vermek zorunda kaldığı yüksek lisansı, öğrencilikle ilişkisinin kesilmesi dolayısıyla yarım kaldı. Bu süreçte yine de yerel tarihe ilişkin araştırmalarını sürdürdü. 2008 yılında çıkan öğrenci affından yararlanarak yarım kalan yüksek lisansını “1320 Tarihli Nüfus Sayımına Göre Bayındır Fırınlı Köyü” başlıklı teziyle 2009 yılında tamamlayarak bilim uzmanı oldu. [1]
Necat Çetin, Tarih Bölümü’nden mezun olduktan sonra öğretmenliğe yöneldi. Milli Eğitim Bakanlığı kayıtlarına göre, öğretmen olarak ilk görev yeri memleketi Torbalı oldu. 14 Kasım 1986-15 Aralık 1987 tarihleri arasında Torbalı ilçesi Dağtekke İlkokulu’nda göreve başladı. Bu görevi sırasında aynı zamanda yüksek lisansa da başladı. Bu tarihten sonra bir süre Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde çalıştı. Sırasıyla 7 Ocak 1987-15 Aralık 1987 tarihlerinde Gaziantep ili Şahinbey ilçesi Şehit Karayılan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde; 14-18 Aralık 1989 tarihlerinde Diyarbakır’ın Ergani ilçesi Kenan Evren İlköğretim Okulu’nda; 18 Aralık 1989-31 Mart 1990 tarihlerinde İzmir-Gaziemir’de; 10 Nisan 1990-31 Mart 1991 tarihlerinde Diyarbakır-Ergani’de; 31 Mart-4 Nisan 1991 tarihlerinde Kenan Evren İlköğretim Okulu’nda görev yaptı. Bu arada askerlik vazifesini öğretmen olarak yaptı. 15 Eylül 1992-15 Nisan 1993 tarihlerinde Bitlis’in Güroymak ilçesindeki 12 Eylül İlkokulu’nda; 15 Nisan-17 Ağustos 1993 tarihlerinde Bitlis merkezdeki Saray İlkokulu’nda; 17 Ağustos 1993-18 Ekim 1994 tarihlerinde Bitlis merkezdeki Zübeyde Hanım İlköğretim Okulu’nda; 18 Ekim 1994-15 Haziran 1995 tarihlerinde Bitlis merkezdeki Kurtuluş İlkokulu’nda; 15 Haziran-4 Eylül 1995 tarihlerinde Bitlis Lisesi’nde öğretmen olarak görev yaptı.
Doğu’daki görevinin ardından tekrar doğduğu ilçe Torbalı’ya tayin oldu. 8 Eylül 1995-5 Eylül 2000 tarihlerinde Torbalı Lisesi’nde; 15 Eylül 2000-19 Nisan 2004 tarihlerinde Torbalı ilçesindeki Kazımpaşa İlköğretim Okulu’nda; 20 Nisan 2004 – 5 Mayıs 2010 tarihlerinde İzmir’in Bayındır ilçesi Ülfet Onart Lisesi’nde; 22 Ocak – 5 Mayıs 2010 tarihlerinde aynı zamanda Torbalı Kazımpaşa İlköğretim Okulu’nda; 6 Mayıs-4 Haziran 2010’da Bayındır Ülfet Onart Lisesi’nde; 6 Mayıs-22 Temmuz 2010 tarihlerinde Torbalı Kazımpaşa İlköğretim Okulu’nda; 4 Haziran-25 Ağustos 2010 tarihlerinde yine Ülfet Onart Lisesi’nde; 25 Ağustos 2010 – 15 Haziran 2012 tarihlerinde İzmir’in Konak ilçesi Şehit Fazıl Bey İlköğretim Okulu’nda; 27 Eylül 2010-13 Haziran 2012 tarihlerinde Torbalı Özbey İlköğretim Okulu’nda; 15 Haziran 2012-15 Eylül 2014 tarihlerinde Şehit Fazıl Bey Ortaokulu; 6 Şubat 2014-6 Ağustos 2014 tarihlerinde Torbalı Pancar Nezihe Şairoğlu Ortaokulu’nda; 15 Eylül 2014-6 Ocak 2015 tarihlerinde Torbalı Cumhuriyet Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde; 7 Ocak -10 Ağustos 2015 tarihlerinde Ülfet Onart Anadolu Lisesi’nde; 10-21 Eylül 2015 tarihlerinde Konak ilçesi Şehit Fazıl Bey Ortaokulu’nda; 21 Ağustos 2015 – 15 Eylül 2017’de Bayındır Ülfet Onart Anadolu Lisesi’nde; 23 Mart 2016-12 Nisan 2018 tarihlerinde Torbalı İbn-i Sina Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde görev yaptı. Aynı zamanda uzman tarih öğretmeni olan Necat Çetin, Bayındır Ülfet Onart Anadolu Lisesi, Torbalı Kazımpaşa İlköğretim Okulu ve İzmir Tepecik Şehit Fazıl Bey Ortaokulu’nda müdürlük görevlerinde de bulundu. Çetin, son olarak Sağlık Meslek Lisesi’nde müdür yardımcılığı yapıyordu.
Uzun süredir çeşitli sağlık sorunları yaşayan Necat Çetin, son olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi tarafından düzenlenen III. Uluslararası İzmir Tarih Sempozyumu’nun katılımcıları arasındaydı. Sempozyum sırasında 6 Nisan günü (16.30’da) aniden rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı. Yaklaşık bir hafta yoğun bakımda kalan Çetin hayat mücadelesini kaybederek, 12 Nisan 2018 Perşembe günü sabah 09,45’te ebediyete göçtü. Çetin’in cenazesi, 13 Nisan Cuma Torbalı Merkez Orhaniye Cami’den kaldırıldıktan sonra, Torbalı Ormanköy mezarlığına defnedildi.
Sıradışı sınıf arkadaşımız Necat, açık sözlü, tok gözlü tam bir efeydi. Vatan ve millet aşkı kavi olanlardan, kediye de kedi diyenlerdendi. Yerel tarih hususunda meraklı ve gayretliydi. Bu çabaları gösterirken hiçbir karşılık beklemezdi. Son yıllarda fazla kilolarının da zorladığı kalp rahatsızlığından şikâyetçiydi. Kendi ifadesiyle ‘motor tekliyor’ derdi. Doğallığıyla her kesimden insanın gönlüne girmişti. İki güzel evlat (Hikmet Kağan ve Hilal Türkan) sahibiydi ve onlara da düşkündü. Bize göre erken göçtü. Birçok sanatçıdan duyduğumuz, “sahnede ölmek istiyorum” sözü onun için gerçek oldu. Çok sevdiği, hiç karşılık beklemeden yaptığı araştırmalar ve sunumlarından birinde, yani sahnede bu dünyaya veda etti. Rahmeti bol olsun.
Tarih İncelemeleri Dergisi, XXXIII / 1, 2018, 299-302
[1] – Necat Çetin, 1320 Tarihli Nüfus Sayımına Göre Bayındır Fırınlı Köyü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü, İzmir 2009, s. I.