Tötinçi (4-) Ders
Adil bilen Aynur talada (sirtta)
1 — U çoñ bina yéñimu?
2 — Yaq, u bina yéñi emes, u kona bina.
3 — Avu binaçu?
4 — U binamu çoñ, biraq u bina ançe kona emes.
5 — Bu qizil taşliq (1) jurnal yaxşimu?
6 — Yaq, u jurnal yaxşi emes. U aq taşliq yéñi jurnal eñ yaxşi.
7 — U égiz ayal qérimu (2) ?
8 — Yaq, u égiz ayal qéri emes.
9 — Avu oğul bala (3) qandaq?
10 — U oğul bala ançe yaxşi emes.
Dördüncü (4.) Ders
Adil ile Aynur dışarıda
1 O büyük bina yeni mi? — 2 Hayır (yok), o bina yeni değil, o eski (köhne) bina. — 3 Ya şu bina (Şu bina-ya)? — 4 O bina da büyük, ama o bina o kadar (onca) eski değil (i-mez). — 5 Bu kırmızı (kızıl) kapaklı (dışlı) dergi iyi mi? — 6 Hayır (yok), o dergi iyi (“yakşı“) değil. O beyaz (ak) kapaklı yeni dergi en iyisi. — 7 O uzun kadın yaşlı (“karı“) mı? — 8 Hayır, o uzun kadın yaşlı değil. — 9 Şu erkek çocuk nasıl? — 10 O çocuk o kadar iyi değil.
NOTLAR. — (1) Uygurcada -lık/lik ile -lı/-li ekleri aynı şekilde gösterilir. Kalın sırada -liq, ince sırada -lik olur. Bunun yanında eski Türkçedeki tāş sözü bizde “dış” halini almıştır. Taş sözü ise hala taştır. Bu iki söz de Uygurcada taş şeklindedir. Yani taşliq sözü birebir aktarılırsa bizde dışlı olur. Qizil taşliq derken kitabın dışının kırmızı renkli olduğundan bahsedilmektedir. İleride taşlimaq gibi sözleri gördüğümüzde bu sözün kökünün taş değil dış ile bağlantılı olduğunu unutmayınız. — (2) Uygurcadaki qéri sözü aslında bizdeki karı sözüyle aynıdır. Karı sözünün asıl anlamı yaşlıdır, ama daha sonra bu sözün bizdeki anlamı kaymış ve sadece yaşlı kadınlar için kullanılmaya başlanıp daha da sonra genel anlamda kadınlar için kullanılır olmuştur. — (3) oğul: oğul, bala: çocuk, evlat
Yorumlar