0

On yettinçi (17-) Ders

Etigenlik derstin kéyin, ikki oquğuçi özliriniñ yéñi oqutğuçilirini körsitip çüştin kéyinki pilanlirini sözlişidu.

1 Avu mu’ellim qandaq?

2 Dilyarni demsiz? Men uni yaxşi körimen. U derslerni bek éniq çüşendüridu (1) . Siz uni tonumamsiz?

3 Tonumaymen, U bizge ders bermeydu.

4 Silerge kim ders béridu?

5 Bizge Sidiq mu’ellim ders béridu. Men uni yaxşi körimen. Başqa savaqdaşlarmu uni bek yaxşi köridu.

6 Çüştin kéyin kino köremsiz?

7 — Adette kino körimen, biraq bu kinoni yaxşi körmeymen, şuña men bügün kinoğa barmaymen.

On yedinci (17.) Ders

Sabahki dersten sonra, iki öğrenci kendilerinin yeni öğretmenlerini gösterip öğleden sonraki planlarını konuşuyor.

1 Şu öğretmen nasıl? — 2 Dilyar’ı mı diyorsunuz (Dilyar’ı diyor musunuz) ? Ben onu iyi buluyorum. O dersleri pek açık ve net anlatıyor. Siz onu tanımıyor musunuz? — 3 Tanımıyorum. O bize ders vermiyor. — 4 Sizlere kim ders veriyor? — 5 Bize Sıdık hoca ders veriyor. Ben onu iyi buluyorum. Diğer (başka) sınıf arkadaşlarım da onu çok iyi buluyor. — 6 Öğleden sonra film izleyecek (görecek) misiniz? — 7 Normalde film izlerim, ama bu filmi iyi bulmuyorum, bu yüzden ben bugün sinemaya gitmeyeceğim.

Geniş zamanın olumlu ve olumsuz hallerde çekimleri. İleride geniş zaman ile ilgili takıldığınız yerler olursa bu tabloya geri dönünüz.

Olumlu

Olumsuz

Bildirme

Soru

Bildirme

Soru

yaz-

yazmak

yazidu

yazamdu

yazmaydu

yazmamdu

tur-

durmak

turidu

turamdu

turmaydu

turmamdu

kel-

gelmek

kélidu

kélemdu

kelmeydu

kelmemdu

ögen-

öğrenmek

öginidu

öginemdu

ögenmeydu

ögenmemdu

oqu-

okumak

oquydu

oqumdu

oqumaydu

oqumamdu

añla

dinlemek

añlaydu

añlamdu

añlimaydu

añlimamdu

işle

çalışmak

işleydu

işlemdu

işlimeydu

işlimemdu

ye

yemek

yeydu

yemdu

yémeydu

yémemdu

NOTLAR. — (1) çüşenmek sözü bizdeki düşünmek ile aynı kökten gelmektedir. Bizde d ile başlayan bazı sözler Uygurcada ç ile başlayabiliyor. Diş>çiş, düş>çüş, düşmek>çüşmek gibi. Düşünmek sözü bizde anlam kaymasına uğramıştır. Uygurcada anlamak, kavramak için çüşenmek (düşünmek), bizim düşünmek dediğimize de oylimaq (oy: fikir, düşünce) demektedirler.

Türkçe Tarih

Uygurca 16. Ders

Önceki yazı

Uygurca Giriş Söz

Sonraki yazı

Bu yazılar da ilginizi çekebilir

Yorumlar

Bir yorum yaz

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Daha fazla yazı Türk Dili - Türkçe