Türk devlet ve toplum düşüncesini en açık ve sade şekilde yansıtan Kutadgu Bilig, birçok konuda olduğu gibi savaş ve savaş sanatına dair konularda da Türklere özgü düşünce tarzını yansıtmaktadır. Bu bakımdan, her ne kadar teorik de olsa “Türk savaş sanatı”nın, ana hatlarını Kutadgu Bilig’den tespit etmek mümkündür. Eserde, savaşın “bilgisiz ve kötülere, anlaşmak istemeyen, adaletsizlik yapan düşmanlara karşı başvurulacak son çare” olduu ifade edilmiş, savaşa ve savaş sanatına dair muhtelif konular hakkında bilgi verilmiştir. Bunlar arasında ihtiyatlılık, cesaret, cömertlik ve alçak gönüllülük, siyaset ve hile, ordunun tertip ve tanzimi, konak ve karargâh yerinin tespiti, istihbarat ve haber alma, strateji ve taktik, savaş sırasında ve sonrasında yapılması gerekenler ve yaralı, ölü ve gazilere muamele gibi konular yer almaktadır. Bunların bazıları, mahiyet itibarıyla evrensel nitelikler taşımakla beraber Kutadgu Bilig’deki anlatım, söz konusu hususların Türk düşüncesindeki yerini göstermesi bakımından önemlidir. Ortaya konan bilgilerin tarihî hadiseler ve diğer kaynaklarla karşılaştırılması hâlinde, tarihe savaşçı bir millet olarak adını yazdırmış olan Türklerin, asırlar boyu süren fütuhat hareketinin maddi ve manevi yönlerini aydınlatmaya yönelik önemli neticelere ulaşılacaktır.
Yorumlar