0

2-6 — Jak mümkin Şımkentke barar

2-6 — Jacques belki Çimkent’e gider.

— Sara, sen keşke ne isteysiñ?

— Bilmeymin äli, mümkin kïnoğa bararmın, mümkin üyde qalarmın.

— Üyge kel, şeşem bügin dükennen qazı-qarta alıptı, et asadı.

— Qazı-qartanı öte jaqsı köremin. Ärïne kelemin. Tağı kim keledi?

— Jak, Murat, Mağazdı şaqırmaqpın, jäne inim Asan kelip kalar. Asandı bilesiñ be?

— Onı bir ret körgenmin. Ol tarïxşı emes pe?

— Ïä, durıs, tarïxşı. Jazda ol Şımkentte jumıs isteydi. Almatıda tört kün bolmaq. Jak mümkin Şımkentke barar. Men de barmaqpın, waqıt bolsa.

— Jaraydı, kelip qalarmın. Qurmanğazı orkestriniñ küy tabağın äkeleyin be?

— Jaqsı, äkel. Jak öte rïza boladı, keşke bärimiz otırıp tıñdaymız.

— Jaraydı, köriskenşe!

— Köriskenşe!

— Sara, sen akşama (geç-e) ne yapacaksın?

— Bilmiyorum hâlâ, belki sinemaya giderim, belki evde kalırım.

— [Bizim] eve gel, annem bugün dükkandan ‘kazı karta’ almış, et yaptı.

— Kazı kartayı çok severim. Elbette gelirim. Daha [başka] kim geliyor?

— Jacques, Murat, Mağaz’ı çağıracağım, ve (“yine”) küçük kardeşim Asan gelir. Asan’ı biliyor musun?

— Onu bir defa görmüştüm. O tarihçi değil mi?

— Evet, doğru, tarihçi. Yazın (yazda) o Çimkent’te çalışıyor (yumuş işliyor). Almatı’da dört gün kalacak (olacak). Jacques belki Çimkent’e gider (varır). Benim de gitmeye niyetim var, vakit olsa.

— Tamam, gelip kalırım. Kurmangazi orkestrasının plağını getireyim (alıp geleyim) mi?

— Peki, alıp gel. Jacques çok memnun olur, akşama hepimiz (“varımız”) oturup dinleriz.

— Tamam, görüşürüz!

— Görüşürüz (görüşünce-ye)!

Kazıkarta at etinden yapılan Kazakların geleneksel yemeklerinden biridir.

keş: akşam (geç ile kökteş)

GENİŞ/GELECEK ZAMAN: -ar-er. Bu ek bizdeki geniş zaman eki ile tamamen aynıdır, ancak geniş zamandan çok gelecek zamana meyillidir. Bir de Kazak Türkçesinde bu ek ya -er olur ya da -ar. -ır-ir biçimleri yoktur. kelip qalarmın (gelip kalırım), keler (gelir/gelecek), keler ay (gelecek ay), kelermin (gelirim/geleceğim), kelersiñ (gelirsin/geleceksin).

GELECEK ZAMAN: Bizdeki mastar eki (-mak-mek) Kazak Türkçesinde gelecek zamanı bildirir. Tabii ünlü ve ünsüz uyumuna göre -paq-baq-maq-pek-bek-mek şekillerine girebilir. Ayrıca bu kip biraz da niyet bildirmektedir. kelmekpin = geleceğim (gelmeye niyetim var), bermekpin (vereceğim), bolmaq (olacak), jatpaqsıñ (yatacaksın)

GENİŞ/GELECEK ZAMANA ÖRNEKLER:

1 – Ol bügin kelipti. Ol bügin keler.

O bugün gelmiş. O bugün gelecek.

2 – Siz medewde boldıñız. Siz medewde bolarsız.

Siz Medev’de idiniz. Siz Medev’de olacaksınız.

3 – Sizder qımızdı iştiñizder. Sizder qımızdı işersizder.

Sizler kımızı içtiniz[ler]. Sizler kımızı içeceksiniz.

4 – Biz qazıqartanı jedik. Biz qazıqartanı jermiz.

Biz kazıkartayı yedik. Biz kazıkartayı yeriz/yiyeceğiz.

5 – Men muğalimmin. Men muğalim bolarmın.

Ben öğretmenim. Ben öğretmen olacağım.

6 – Olar bardı. Olar barar.

Onlar vardı. Onlar varır/varacak.

7 – Sen bul maqalanı oqığansıñ. Sen bul maqalanı oqırsıñ.

Sen bu makaleyi okumuşsun. Sen bu makaleyi okursun/okuyacaksın.

QAYDAN – NEREDEN:

1 – Sen kelesiñ. Sen wnïversïtetten kelesiñ.

Sen gelirsin. Sen üniversiteden gelirsin

2 – Ol kelgen. Ol awıldan kelgen.

O gelmiş. O köyden (ağıldan) gelmiş)

3 – Sen surağansıñ. Sen ağañdan surağansıñ.

Sen sormuşsun. Sen ağabeyine (ağabeyinden) sormuşsun

4 – Siz alğansız. Siz kitapxanadan alğansız.

Siz almışsınız. Siz kütüphaneden almışsınız.

5 – Olar oqığan. Olar maqaladan oqığan.

Onlar okumuş. Onlar makaleden okumuş.

6 – Biz bildik. Biz Marattan bildik.

Biz bildik/öğrendik. Biz Marat’tan öğrendik.

İLE BAĞLAYICISI:

Üyge baramın. – Üyge balalarmen baramın.

1 – Metro. Üyge metromen baramın.

Metro. Eve metro ile giderim.

2 – Ol. Üyge onımen baramın. (o)

3 – Äke. Üyge Äkemen baramın. (baba)

4 – Siz. Üyge sizben baramın. (siz)

5 – Samolyot. Üyge samolyotpen baramın. (uçak)

6 – Jol. Üyge jolben baramın. (yol)

7 – Sender. Üyge sendermen baramın. (siz-senler)

8 – Jak. Üyge Jakpen baramın. (jacques)

9 – Olar. Üyge olarmen baramın. (onlar)

10 – Maşïna. Üyge maşïnamen baramın. (araba)

Türkçe Tarih

Kazakça Dersleri – 9

Önceki yazı

Cehalet Boyunu Geçmiş

Sonraki yazı

Bu yazılar da ilginizi çekebilir

Yorumlar

Bir yorum yaz

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Daha fazla yazı Kazakça Dersleri