On toqquzinçi (19-) Ders
Mahire bilen Adil özliriniñ çüştin kéyin ve keçlerni qandaq ötküzüşini sözlişivatidu.
1 — Çüştin kéyin yene (1) ders añlamsiz?
2 — Bezide ders añlaymen, bezide sinipta ders tekrarlaymen. Bezide yataqta tapşuruq işleymen. Sizçu?
3 — Çarşenbe, yiğindin kéyin men adette Xemitni yoqlaymen. Bezi yekşenbilerde u ménimu yoqlaydu. Seyşenbe künliri biz kino körimiz.
4 — Mekteptimu?
5 — Yaq, sirtta.
6 — Mekteptin kinoxaniğa bérişqa qançe minut kétidu?
7 — Yigirme minut kétidu.
8 — Télévizor körmemsiz?
9 — Bezide keçlik tamaqtin kéyin télévizor körimen.
10 — Sa’et neççide uxlaysiz?
11 — Davamliq sa’et on birdin burun uxlaymen. Siz keçliri néme iş qilisiz?
12 — Men kinoni ançe yaxşi körmeymen, lékin bezide men tiyatir körimen.
13 — Tiyatirxana yiraqmu?
14 — Yaq, yiraq emes. Vélisipit bilen mekteptin tiyatirxaniğa on beş minutta yétip barğili (2) bolidu.
15 — Adilemu bu mekteptimu?
16 — Yaq, u işleydu.
17 — U sa’et qançide işqa çiqidu?
18 — Sa’et sekkizde işqa çiqidu. Çüştin kéyin sa’et beş yérimda iştin çüşidu.
On dokuzuncu (19.) Ders
Mahire ile Adil kendilerinin öğleden sonrasını ve akşam üstünü nasıl geçirmelerini konuşuyorlar.
1 Öğleden sonra daha (yine) ders dinliyor musunuz? — 2 Bazen (bazıda) ders dinliyorum, bazen sınıfta ders tekrar ediyorum. Bazen yatakhanede ödev yapıyorum. Siz? — 3 Çarşamba, toplantıdan sonra ben normalde Hamit’i ziyaret ediyorum. Bazı Pazar günleri o da beni ziyaret ediyor. Salı günleri biz film izliyoruz (görüyoruz). — 4 Okulda mı? — 5 Hayır, dışarıda. — 6 Okuldan sinemaya gitmek ne kadar sürüyor (gitmeye ne kadar dakika gidiyor)? — 7 Yirmi dakika sürüyor (gidiyor). — 8 Televizyon izlemiyor (görmüyor) musunuz? — 9 Bazen akşam yemeğinden sonra televizyon seyrediyorum. — 10 Saat kaçta (nicede) uyuyorsunuz ([uy]ukluyorsunuz)? — 11 Hep (devamlı) saat on birden önce uyurum. Siz akşamları ne yapıyorsunuz? — 12 Ben sinemayı pek (onca/anca) sevmiyorum, ama (lakin) bazen tiyatro izlerim (görürüm). — 13 Tiyatro salonu uzak (ırak) mı? — 14 Hayır, uzak değil. Bisiklet ile okuldan tiyatro salonuna on beş dakikada ulaşmak mümkün (yetip varmak olur). — 15 Adile de bu okulda mı? — 16 Hayır, o çalışıyor (işliyor). — 17 O saat kaçta iş başlıyor (işe çıkıyor) ? — 18 Saat sekizde işe başlıyor. Öğleden sonra saat beş buçukta işten çıkıyor (düşüyor).
NOTLAR. — (1) yene sözü bizdeki yine/gine sözlerine denk. Ancak Uygurcada bizdeki anlamının yanı sıra “daha” anlamında da kullanılmaktadır. — (2) barğili: varmak/gitmek. “…ğili/gili/kili/qili bolidu” kalıbında kullanılır. Bizdeki “…-mak/mek olur” kalıbına denktir.
Yorumlar