0

Maniheist Uygurlardan kalma şiirler içinde bir hükümdar övgüsü de bulunmaktadır. Zieme tarafından Maniheist İranca metinler arasında bulunan bu şiir de dörtlüklerle yazılmış olmakla birlikte bunlarda baş uyak veya dörtlük alliterasyonu yoktur. Buna karşılık, şiirde yer yer son uyaktan yararlandığı görülmektedir (Zieme, TDAY 1968, 39-44).

Baş ve son kısımları kayıp olan bu şiirin okunabilen dörtlükleri şunlardır:

Kök böri teg sini [birle] yorıyın

Boz kurt gibi senin (ile) varayım,

Kara kuzgun teg toprak üze kalayın

Kara kuzgun gibi toprak üstünde kalayım;

İgke kömüri

Hastalığa kömürü,

Bilegüke yari teg bolayın

Biley taşına tükrüğü gibi olayım!

Erklig ulug iligimiz erür siz

Kudretli ulu hakanımızsınız;

Altunca tommış

Altın gibi yuvarlak,

Tomlunca tommış

Top gibi yuvarlak,

Kutlug bilge begümüz erür siz

Kutlu bilge beyimizsiniz!

Y(i)me kalın kara bodununguznı

Ve çok sayıda halkınızı

King koyunguzda

Geniş koynunuzda,

Uzun etekingizde

Uzun eteginizde,

Küyü küzedi tutup açınu igdür siz

Koruyup gözetiyor, bakıp besliyorsunuz.

Görüldüğü gibi, bu dörtlüklerde bağ uyak veya dörtlük alliterasyonu yoktur. Buna karşılık, birinci ve ikinci dörtlüklerde son uyak bulunur: . . . yorayın/ . . . kalayın/ . . . bolayın ve . . iligimiz erür siz / . . . begümüz erür siz, Altunca tommış / Tomlunça tommış. Birinci dörtlüğün uyak şeması, böylece, aaba, ikinci dörtlüğünki de cddc şeklindedir. Ayrıca, ikinci dörtlüğün. ilk ve son dizeleri ile üçüncü dörtlüğün son dizesi de uyaklı sayılabilir: . . . erür siz / . . . igdür siz (gramer uyağı).

Bu övgüde şair dikkat çekici benzetmeler yapmıştır. İlk dörtlükte hükümdarın hizmetine girme arzusunu dile getiren şair, kılavuzluk veya muhafızlık gibi bir görev verildiğinde bu görevi kök böri, yani “boz kurt” gibi yerine getireceğini, daha mütevazi bir görev verildiğinde ise bu görevi kara kuzgun teg, yani “kara bir kuzgun gibi” yapacağını ifade ediyor. Görev verildiği takdirde kendisinin hükümdara hastalığa karşı kömürün, biley taşı için de tükrügün yararlı olacağı kadar, yani pek fazla yararlı olacağını belirtiyor. İkinci dörtlükte hükümdar, değer bakımından yuvarlak som altına ve altın küreye benzetilmiştir.

Türkçe Tarih

Lozan ve Sevr Antlaşmalarına Göre Sınırlar

Önceki yazı

Kariye Müzesi Fotoğrafları

Sonraki yazı

Bu yazılar da ilginizi çekebilir

Yorumlar

Bir yorum yaz

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Daha fazla yazı Tarih