NAMIK KEMAL’İN MAGOSA SÜRGÜNLÜĞÜ

Yard. Doç. Dr. Bedri AYDOĞAN
Çukurova Üniversitesi, Fen-Edebîyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebîyatı Bölümü

Namık Kemal, Vatan Yahut Silistre adlı oyununun sahnelenmesinden sonra halkın coşkunluğa kapılması üzerine dört arkadaşıyla birlikte yargılanmadan sürgüne gönderilmiştir. Belli bir süre konulmayan sürgünlük ıslah olununcaya kadar devam edecektir. Namık Kemal’in Magosa sürgünlüğü otuz sekiz ay sürmüş, özgürlükçü Veliaht V. Murat’ın tahta çıkışıyla ilan edilen afla sona ermiştir. Namık Kemal’in mektuplarından sürgünlük yaşamını hakkında bilgi edinilmektedir. Bu bilgileri bazen Namık Kemal doğrudan verir. Bazen de satır aralarından sızar. İlk mektubunda en geniş bilgilerle karşılaşılır. Vapurdan indirilip Magosa’ya getirilişini, konulduğu mezara benzeyen küçük taş hücreyi, ince bir şilte üzerinde geçirdiği geceyi anlatır. Ardından Magosa’yı her yönden tanıtan bilgiler verir. Bu bilgilerden iklimini, coğrafyasını, bitki örtüsünü, taşını toprağını, arı iriliğindeki sivrisineklerini, timsah büyüklüğündeki kertenkelelerini öğreniriz. Magosa’da her şey olumsuzdur. Yaşanacak bir yer değildir. Namık Kemal, burada pek çok kez sıtmaya ve başka hastalıklara yakalanmıştır. Rutubetten de son derece mustariptir. Burada bol olan şey zamanıdır. Başka yapacak bir uğraşı olmadığından zamanını edebiyata ayırır. Birkaçı dışında eserlerinin tamamını bu sürgünlük döneminde verir. Sürgünlükten önceki dönemde şiirleri dışında verdiği tek edebiyat eseri Vatan yahut Silistre’dir. Dolayısıyla bu sürgünlük dönemi bize edebiyatçı Namık Kemal’i kazandırmıştır. Birçok kez hastalanmasına, imparatorluğun merkezi İstanbul’dan, ailesinden özellikle çocuklarından ayrılmasına, çok sevdiği siyaset ve gazetecilikten uzak kalmasına yol açan bu sürgünlük elbette Namık Kemal’i çok üzmüş ve yıpratmıştır. Ancak onun edebiyatla uğraşmasına yol açtığı için de hayırlı olmuş ve edebiyatçı Namık Kemal’i yaratmıştır.

Devamını okumak için: NAMIK KEMAL’İN MAGOSA SÜRGÜNLÜĞÜ